امید محمدی; بازار: زنجیره تامین خودروسازان خط مقدم پیشرفت، توسعه، ایجاد ارزش افزوده و اشتغالزایی این صنعت است. طی سال‌های اخیر، قطعه‌سازان کشور در برابر تحریم‌های ظالمانه برای حفظ رشد تیراژ، ارتقای کیفیت و ارتقای عرضه محصول بسیار مقاوم بوده‌اند. اما «خودروسازان» و «سیاست گذاران صنعتی» کشور به جای توجه به این تعهد و پاسداری از این سرمایه ملی، کمترین توجه را به حل مشکلات قطعه سازان که «تنها بخش خصوصی و کارآمد» کشور هستند، داشتند. صنعت خودرو و کشور با در نظر گرفتن رشد نرخ ارز، افزایش قیمت مواد اولیه و افزایش هزینه های تولید، در صورتی که وزارت صمت دولت چهاردهم سیاست های کلی خود را در قبال زنجیره تامین خودروسازان تغییر ندهد که مانع از آن شد. توقف تولید خودروسازان، چالش جدیدی را در جاده های ویژه ایجاد خواهد کرد. به همین منظور به منظور بررسی وضعیت فعلی زنجیره تامین و رفتار خودروسازان، با آرش محیبی نژاد، دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودرو کشور گفت‌وگو کردیم.
* آیا وزارت حراست دولت چهاردهم برای حل مشکلات زنجیره تامین اقدامی انجام داده است؟
وقتی دولت و وزیر جدید روی کار آمدند صحبت هایی شد که فکر می کردیم خیلی زودتر شرایط مهیا می شود و وعده ها عملی می شود اما متاسفانه وزارتخانه خیلی کند عمل می کند و تصمیم قاطعی نمی گیرد.
*در دولت چهاردهم پس از چندین ماه عدم افزایش قیمت خودرو، نرخ برخی محصولات داخلی بازنگری شد. آیا این مشکل باعث تزریق نقدینگی به زنجیره تامین و رشد گردش تولید شده است؟
مهمترین اتفاقی که قرار بود پس از بحث اصلاح نسبی قیمت خودرو رخ دهد، تزریق این نقدینگی به میزان کافی به زنجیره تامین بود. اساساً هدف از افزایش نسبی قیمت کارخانه جلوگیری از تداوم ضرر خودروسازان و افزایش تیراژ است. لازمه موفقیت صنعت خودرو، افزایش تیراژ خودروهای باکیفیت در کشور و شکستن حباب کاذب قیمت بازار است که در صورت عدم تحقق آن نقض خواهد شد. بدیهی است که بدون تزریق نقدینگی و عملیاتی شدن آن برنامه هرگز خروجی حاصل نخواهد شد.
قطعه سازان ما جامعه بسیار توانمندی هستند که اکثرا خصوصی هستند و در واقع افسران و سربازان جنگ اقتصادی هستند. این فعالان در سال های اخیر «صبر زیادی داشتند و از توقف صنعت خودرو جلوگیری کردند».
* با توجه به اینکه قطعه سازان در تمامی برنامه های رشد تیراژ همواره همراه خودروسازان بزرگ بودند، آیا عملکرد مثبت این بخش خصوصی در صنعت خودرو مورد توجه مسئولان قرار گرفته است تا موانع و مشکلات برطرف شود؟
قطعه سازان ما جامعه بسیار توانمندی هستند که اکثرا خصوصی هستند و در واقع افسران و سربازان جنگ اقتصادی هستند. این فعالان طی سال‌های اخیر «صبر سبز زیادی داشتند و عملاً تحریم‌شکن بودند» و علیرغم همه بازدارندگی‌های تحریم‌ها، نگذاشتند چرخ صنعت خودرو تا این لحظه متوقف شود. اما «این صبر سبز در سایه تعلل در تصمیم گیری مسئولان، آرام آرام به صبر سیاه تبدیل می شود» و توان صنعت قطعه سازی را خدشه دار کرده است.
* طی 5 سال گذشته زنجیره تامین خودروسازان بیشترین آسیب را از عدم تحقق برنامه های متولیان و مسئولان صنعت خودرو تجربه کرد، در شرایط فعلی اقتصادی و صنعتی کشور آیا اعتمادی وجود دارد. در تحقق برنامه های سیاست گذاران صنعتی در زنجیره تامین؟
اگر اعتماد زنجیره تامین خودرو به تصمیم گیران، سیاست گذاران و مدیران ارشد صنعتی کشور از بین برود، این اعتماد به هیچ وجه برگردانده نخواهد شد. قطعه سازان کشور مانند آن کودکی شده اند که بارها از بزرگترش قولی شنیده و امیدی داشته اما اعتمادش سلب شده است.
دو خودروساز بزرگ کشور 250 هزار میلیارد تومان زیان انباشته داشته اند و کل بدهی خودروسازان به زنجیره تامین 110 هزار میلیارد تومان است.
* در حال حاضر گروه صنعتی ایران خودرو و گروه خودروسازی سایپا به قطعه سازان زیان و بدهی انباشته ای دارند؟
دو خودروساز بزرگ کشور 250 هزار میلیارد تومان زیان انباشته داشته اند و کل بدهی خودروسازان به زنجیره تامین 110 هزار میلیارد تومان است. این در حالی است که طی چند سال اخیر یارانه سیاه به صورت شکاف بازار در جامعه توزیع می شود و بیشتر به جیب دلال ها رفته و سودی برای مردم نداشته است.
یارانه سیاه فاصله قیمت خودرو بین کارخانه و بازار است که حجم آن بیش از 500 هزار میلیارد تومان است.
* قبلاً به یارانه سیاه اشاره کردید، این یارانه چگونه و در چه حجمی توزیع شد؟
این یارانه سیاه فاصله قیمتی خودرو بین کارخانه و بازار است که حجم آن بیش از 500 هزار میلیارد تومان است در حالی که مطالبات نامشخص زنجیره تامین داخلی از خودروسازان کشور به حدود 110 هزار میلیارد تومان رسیده است. از این مبلغ حدود 45 هزار میلیارد تومان مطالبات معوق و معوق است.