علی میرزایی; بازار: صنعت خودروسازی جهان به طور قابل توجهی در حال تغییر است و به سمت خودروهای الکتریکی روی می آورد. در حال حاضر چین پیشتاز این تغییر است و اتحادیه اروپا، آمریکا و آسیا در تلاش هستند تا با عمق ساخت داخلی این قطعات خودرو، به ظرفیت تولید برای رفع نیازهای بازار داخلی دست یابند. با وجود این تلاشها، بومیسازی قطعات و اجزای خودروهای برقی همچنان چالش بزرگی برای کشورها و قارههای مذکور است.
سیاست گذاران صنعتی در هند برنامه داخلی سازی باتری خودروهای برقی را تا عمق 40 درصد برای سال 2030 تعریف کرده اند، لازم به ذکر است که این کشور اکنون به عمق 25 درصدی بومی سازی رسیده است.
برنامه هند برای بومی سازی قطعات خودرو
تحقیقات و تحلیلهای کنونی صنعت خودروی هند نشان میدهد که ارزش واقعی داخلی برای اجزای کلیدی خودروهای الکتریکی در این کشور به طور متوسط 30 تا 40 درصد است. این سطح از درونی سازی فاصله عمیقی با آرمان های سیاسی و سناریوهای نظری این کشور دارد. افزایش عمق ساخت داخلی قطعات خودروهای سواری در هند یک چالش بسیار بزرگ است. چالش مذکور ناشی از تعامل پیچیده عوامل تولید و زنجیره تامین این خودروها است. خودروهای الکتریکی را می توان به عنوان یک اکوسیستم نوظهور در هند معرفی کرد. کشور مذکور اگرچه در تولید موتورسیکلت و سه چرخه پیشرفت زیادی داشته است، اما همچنان در تولید خودروهای سواری به واردات از چین وابسته است.
مطالعات اخیر منتشر شده در مورد صنعت خودروی هند، که تجزیه و تحلیل دقیق اجزاء و وابستگی به واردات قطعات خودرو از چین را واضح تر کرده است. این نشان می دهد که هزینه اصلی خودروهای الکتریکی در اکثر کشورهای جهان به شدت به واردات از چین وابسته است. باتری خودروهای الکتریکی به طور متوسط 40 درصد از هزینه یک وسیله نقلیه را تشکیل می دهد و عمدتاً از چین یا سایر کشورهای توسعه یافته محدود وارد می شود.
سیاست گذاران صنعتی در هند برنامه داخلی سازی باتری خودروهای برقی را تا 40 درصد برای سال 2030 تعریف کرده اند، لازم به ذکر است که این کشور اکنون به عمق داخلی سازی 25 درصدی رسیده است. در حال حاضر کشور مذکور توانسته است تنها 30 تا 40 درصد از موتورها و کنترلرهای مورد نیاز خودروهای برقی خود را داخلی سازی کند. لازم به ذکر است که قطعات الکترونیکی و نرم افزاری درصد زیادی از اجزای یک خودروی برقی را تشکیل می دهند. با توجه به اینکه هند در ابتدای تولید خودروهای برقی قرار دارد، امکان ندارد تنها به واردات باتری وابسته باشد و توانایی تولید مستقل تراشه، لوازم الکترونیکی و نرم افزارهای مورد نیاز خود را داشته باشد.
صنایع خودروسازی هند وابستگی قابل توجهی به واردات باتری، نرم افزار و قطعات الکترونیکی خودروهای برقی دارند. این سطح بالای وابستگی به واردات به دلیل فاصله زیاد اکوسیستم و زنجیره تولید هند با چین یا سایر کشورهای پیشرو است. تولید چنین قطعات پیشرفته ای مستلزم ایجاد زیرساخت های تولیدی توسعه یافته است، فقدان یک اکوسیستم محلی قوی برای ساخت قطعات پیشرفته، مانع اصلی بومی سازی در هر کشوری شناخته شده است.
در حال حاضر، هند بدون کمک شرکت های خارجی، فاقد قابلیت های تولید پیچیده مورد نیاز برای سلول های باتری، قطعات الکترونیکی، نیمه هادی ها و سیستم های نرم افزاری پیشرفته است. ترکیب این شکاف های فنی با زنجیره تامین خودروهای الکتریکی جدید در هند منجر به اتکای بیشتر به قطعات وارداتی و کاهش ارزش تولید داخلی شده است.
وابستگی به نیروی محرکه خودروهای الکتریکی با دسترسی به مواد کمیاب آغاز می شود و در طول چرخه تولید ادامه می یابد. مواد اولیه ای که برای تولید خودروهای الکتریکی حیاتی است، عمدتاً از کشورهای محدود تهیه و تامین می شود. در مجموع، تلاشهای کنونی هند برای بومیسازی عمیق در قطعات کلیدی حدود 30 تا 40 درصد است که شامل فرآیند مونتاژ اولیه، نصب، اجزای غیر حیاتی خودرو و شارژ میشود.
البته سیاست گذاران صنعتی هند به افزایش عمق داخلی سازی خودروهای الکتریکی بسیار خوش بین هستند. دلیل این خوش بینی افزایش پیش بینی شده در عمق داخلی سازی است که اکثر تامین کنندگان بین المللی قطعات خودروهای برقی در کشور مذکور حضور و فعالیت دارند، لذا مشتاق نجات مقیاس زنجیره تامین هند هستند. همچنین قطعه سازان داخلی هند می توانند از تخصص تامین کنندگان پیشرفته جهانی استفاده کنند و جهش سریع تری در توسعه فنی داشته باشند، هرچند امکان جذب سرمایه گذاری بیشتر را نیز دارند.
نگاهی به سرمایه گذاری برای اهلی سازی در هند
افزایش عمق تولید قطعات خودرو در هند مستلزم سرمایه گذاری قابل توجه در زیرساخت های تولید، دسترسی به مواد خام حیاتی، بلوغ اکوسیستم فناوری جدید و توسعه فناوری است. جهش بومی سازی از سطوح فعلی در هند به سطوح بالاتر مستلزم پیشرفت های فن آوری قابل توجه، توسعه اکوسیستم و سرمایه گذاری های استراتژیک دولت همراه با جذب سرمایه گذاری خصوصی است.
هند از نظر سیاست و نقشه راه برای خودروهای برقی بسیار پیشرفته تر از ایران است. طرح هایی مانند طرح FAME و PLI با هدف تبدیل شدن به بازیگر پیشرو جهانی در صنعت خودروسازی این کشور با ایجاد رقابت و توسعه فناوری تعریف شده است. صنایع خودروسازی هند از چشم انداز کشور خود برای دستیابی به فناوری های جدید، حضور در زنجیره تامین بین المللی، ارتقای صنعت خودرو، ایجاد میلیون ها شغل و تولید ناخالص داخلی حمایت می کنند. خودروسازان و مشتریان هندی از مشوق های مختلفی برای خرید و تولید خودروهای برقی در این کشور بهره مند می شوند.
با توجه به توانمندی، امکانات و زیرساخت های صنعتی کشور و با توجه به تجربیات سایر کشورها مانند هند؛ به نظر می رسد خبر ادعای اخیر درباره پتانسیل عمق داخلی سازی 70 درصدی در خودروهای برقی مونتاژ شده در کشور دور از «واقعیت» بوده و نیاز به بازنگری دارد.
واقع گرایی اصل پیشرفت درونی سازی
داخلی سازی قطعات خودرو مستلزم واقع گرایی در ساختار صنعتی است که رعایت این اصل باعث می شود تا سیاست گذاران صنعتی و دست اندرکاران صنعت خودرو به شاخص های مهم کشور خود توجه بیشتری داشته و برنامه مدونی را تدوین کنند. یکی دیگر از مزایای واقع گرایی ایجاد شفافیت در تعریف بومی سازی و کمک به مسیر علمی بدون در نظر گرفتن هیجان برقی سازی حمل و نقل است، در چنین شرایطی سیاست گذار صنعتی می تواند برنامه ریزی اساسی برای برق رسانی انجام دهد.
با توجه به توانمندی، امکانات و زیرساخت های صنعتی کشور و با توجه به تجربیات سایر کشورها مانند هند؛ به نظر می رسد خبر ادعای اخیر درباره پتانسیل عمق داخلی سازی 70 درصدی در خودروهای برقی مونتاژ شده در کشور دور از «واقعیت» بوده و نیاز به بررسی دارد. اطمینان از صحت ادعای داخلی سازی برای هر خودروساز مهم است، بومی سازی اصیل از زنجیره تامین تا تولید قطعات یک قطعه (نرم افزار، سخت افزار و ریزتراشه) فرآیندی چندوجهی است که نیازمند همکاری ذی نفعان مختلف قانونگذار است. و صنعت خودرو
دولت ها با اجرای برنامه های گام به گام، انجام ممیزی، ارتقای فناوری داخلی و تقویت همکاری های صنعتی، می توانند به طور موثری تلاش های بومی سازی را تنظیم و نظارت کنند، در کنار این موضوع، باید به فعالان بومی سازی واقعی نیز مشوق هایی داده شود. استراتژی نظارت و شفاف سازی نه تنها از رشد صنعت داخلی حمایت می کند، بلکه مسئولیت را در کل چرخه حوزه خودروهای الکتریکی از تولید تا بازیافت افزایش می دهد.
ایجاد اعتماد با ارائه مشوق ها
همکاری میان ذینفعان یک اکوسیستم در هر کشوری برای تعیین اهداف واقع بینانه برای عمق درونی سازی بسیار مهم است. همکاری تولیدکنندگان، تامین کنندگان و ارگان های دولتی را در بحث «عمق بومی سازی» و اجرای مقررات عملی آن تضمین می کند. در این میان، دولت ها باید مشوق هایی مانند معافیت های مالیاتی، کمک های مالی و سرمایه گذاری در توان تولید داخلی را به صورت عادلانه بین فعالان صنعت خودرو توزیع و اجرا کنند. ممیزی ها و بازرسی های منظم برای تأیید انطباق با الزامات عمق داخلی سازی باید واقع بینانه و دور از هیجان برای چنین استراتژی باشد. این ممیزی ها باید اطمینان حاصل کنند که قطعات واقعاً منبع و تولید و یا مونتاژ شده اند. ارائه مدارک علمی و فنی دال بر انطباق، مستندات دقیق از جمله گواهی مبدا، پاسپورت باتری، نرم افزار ساخت باید از سازندگان اخذ شود.
متأسفانه تا به امروز واژه «عمق اهلی شدن» به صورت علمی مورد استفاده دست اندرکاران و منتقدان کشور قرار نگرفته است. این سیاست مهم مستلزم بازنگری همه ذینفعان و درک مشترک از این اصطلاح است
بازتعریف داخلی سازی اجزا
متأسفانه تا به امروز واژه «عمق اهلی شدن» به صورت علمی مورد استفاده دست اندرکاران و منتقدان کشور قرار نگرفته است. این سیاست مهم مستلزم بازنگری همه ذینفعان و درک مشترک از این اصطلاح است. با افزایش تقاضا برای خودروهای الکتریکی، اکثر کشورهای آمریکا، اروپا و آسیا در تلاش هستند تا بالاترین ارزش افزوده تولید را در کشور خود حفظ کنند. بنابراین، اقدامات جدی برای نشان دادن معتبر ادعای عمق داخلی سازی و چرخه تولید بیش از پیش برای خودروسازان و قطعه سازان اهمیت پیدا می کند. در این راستا رگولاتور و قانونگذار باید یک قدم جلوتر از صنعتگر باشد تا راه را برای نوآوری و تولید توسط تولیدکنندگان هموار کند. در کنار این رویکرد، صنعتگر نیز باید پاسخگوی محصول تولیدی و مشوق های دریافتی (حمایت از تولید داخلی) باشد.