علی میرزایی; بازار: با توجه به اینکه «صنعت خودرو» نقشی حیاتی در اقتصاد کشور دارد، در شرایط کنونی باید آن را «اقتصاد تولیدی قوی» دانست، به عبارت دیگر صنعت و اقتصاد کشور آمادگی گذر از «تولید» را ندارد. اقتصاد گرا به یک اقتصاد «خدمت محور». بنابراین، دستیابی به کاهش آلودگی در حمل و نقل نیازمند سرمایه گذاری بخش خصوصی در کنار برنامه ریزی برای تحقق این اهمیت است. در کشورهای پیشرفته یا در حال توسعه که صاحب صنعت خودرو هستند، اولویت سیاستگذاران صنعتی ایجاد «رقابت صنعتی» در کنار توسعه نظام مالی، تقویت بانکداری، ارتقای آموزش و بیمه است. کشورهای پیشرفته یا در حال توسعه توان اقتصادی توقف تولید و حرکت به سمت «مصرف گرایی» را ندارند، زیرا در چنین شرایطی حمل و نقل پاک پایدار با خطرات زیادی مواجه است.
کلید صنعت زدایی در جاده ها با هجوم خودروهای چینی (مونتاژی و غیر مونتاژی) آغاز شده است.
دولت نباید از تدوین نقشه راه صنعتی پویا اجتناب کند
توسعه کسب و کارها در صنعت خودرو، چه شرکت های بزرگ و چه استارت آپ ها، برای پیشرفت نیازمند شرایط «اقتصاد پایدار» هستند. در حال حاضر صنعت خودروسازی جهان با چالش های ناشی از تنش های ژئوپلیتیکی و فناوری های نوظهور مواجه است. بنابراین، هزینه های بالای انرژی، رشد دستمزد نیروی کار و چارچوب های نظارتی ناپخته مانع رشد اقتصاد و ناتوانی در جذب سرمایه گذاری توسط بخش خصوصی برای انتقال به حمل و نقل شده است. به عنوان مثال، اتحادیه اروپا که سابقه طولانی در صنعت خودرو دارد، از نظر نوآوری از آمریکا و چین عقب است.
باید پذیرفت که سیاست های اقتصادی به طور قابل توجهی در تصمیم گیری های سرمایه گذاری بخش خصوصی موثر است. سرمایه گذاران همیشه به دنبال کشف یا ورود به بازارهایی هستند که ثبات اقتصادی داشته و بازده رقابتی آنها را تضمین کند. متاسفانه نبود سیاست های مشخص و تغییر مکرر وزرا در کشور مانع از پیشرفت در کاهش آلایندگی صنایع و محصولات ایرانی مانند خودرو شده است. بودجه سال آینده نشان می دهد دولت به مالیات بر واردات خودرو از برندهای خارجی چشم دوخته است. چنین درآمدهایی از تولید سایر کشورها، توسعه اقتصادی کشور را به درجه دوم تنزل می دهد. این سیاست نشان می دهد که دولت چهاردهم مانند دولت های گذشته راه حل بلندمدت را فراموش کرده و به دنبال تجویز مسکن موقت است تا درد مشکلات اساسی صنعت خودرو را فراموش کند.
عدم توجه به پیامدهای «صنعت زدایی» و دوری از «اقتصاد تولیدمحور» باعث فراموشی «پیشرفت صنعتی» در جاده ویژه می شود. جهت اطلاع وزارت امنیت لازم به ذکر است که کلید صنعتی زدایی در جاده ها با هجوم خودروهای چینی (مونتاژی و غیر مونتاژی) آغاز شده است.
اهمیت رقابت پذیری تولید
ایجاد ارزش در تولید خودروهای جدید بسیار مهم است. ارزش خودرو از نظر مشتری، از نظر صنعتگر و از نظر شهرسازی باید در حد تعادل باشد. «صنعت زدایی» نابالغ در صنایع کلیدی می تواند پیامدهای منفی بلندمدتی داشته باشد. بنابراین برنامه ریزی موثر برای کاهش انتشار آلودگی های حمل و نقل در شهرهای بزرگ کشور بسیار ضروری است. اما آنچه تاکنون در کشور دیده شده اهداف مکتوب نبوده است. بلکه فعالیت های تصادفی برای واردات خودروهای برقی بوده است. چنین سیاست هایی کمک موثری به رفع آلودگی های حمل و نقل نخواهد کرد، همچنین ادامه این برنامه ها می تواند تبعات منفی اقتصادی در کشور ایجاد کند.
با توجه به اینکه دولت منبع مالی جدیدی از وضع تعرفه و مالیات بر کالاهای وارداتی در سال آینده پیدا کرده است، علیرغم منسوخ شدن راهبرد ناکارآمد مذکور، اتکا به واردات خودروهای خارجی گران قیمت همچنان ادامه خواهد داشت. عدم تعادل فزاینده ای بین بخش انرژی و حمل و نقل کشور وجود دارد، بنابراین هیچ نشانه روشنی از افزایش تولید خودروهای کم آلایندگی در کشور یا توسعه صنایع مرتبط وجود ندارد. وزارت امنیت و اقتصاد با اطلاع از وضعیت صنعت خودرو به دولت دستور داد تا واردات خودروهای چینی را تسریع کند تا با درآمدهای حاصل از این بخش، کسری بودجه برطرف شود.
عزم ملی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در شهرهای بزرگ
دستیابی به اهداف کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در حمل و نقل نیازمند ابتکاراتی فراتر از فناوری است. هوای پاک نیازمند حمایت از تلاش ها و سیاست های مشترک مبتنی بر اقتصاد بازار و فناوری است. البته در این میان باید در یک اقتصاد قوی رقابت مثبت ایجاد کرد. سیاست کاهش «هزینه های سلامت» در کشور باید صرف کربن زدایی صنایع حمل و نقل شود. همانطور که قبلا ذکر شد، متاسفانه در حال حاضر سیاست صنعتی زدایی گسترده در جاده مخصوص دنبال می شود. شاید به زودی زنجیره تامین و قطعه سازان داخلی با بی توجیهی فعالیت خود در صنعت خودرو مواجه شوند و قطعات تولید شده در چین بیش از وضعیت فعلی جایگزین محصولات داخلی شود.
دولت و سهامداران صنعت باید برای تنظیم سیاست های جدید با اهداف بلندمدت همگرا شوند. این سیاست ها باید نوآوری را تقویت کند و سرمایه گذاری سودآور در بازار و آینده صنایع را تضمین کند.
دولتمردان و سیاستگذاران صنعتی باید این نکته مهم را درک کنند که «کربن زدایی» با واردات خودرو از چین، مشکلات آلودگی هوا را در کنار «رفع کسری بودجه کشور» حل نخواهد کرد.
نشانه های صنعتی زدایی در جاده مخصوص
قطعه سازان کشور با چالش های اقتصادی زیادی دست و پنجه نرم می کنند، ظرفیت های قطعه سازی بدون سود طبیعتا به معنای کاهش تولید در طول زمان است. ناتوانی صنعت خودروسازی کشور در رقابت با چینی ها، خودروسازان را تشویق به واردات محصولات الکترونیکی کلیدی از چین کرده است. این موضوع زنگ خطر را برای اقدام فوری برای جلوگیری از توقف تولید در جاده مخصوص به صدا در آورده است.
دولتمردان و سیاستگذاران صنعتی باید این نکته مهم را درک کنند که «کربن زدایی» با واردات خودرو از چین، مشکلات آلودگی هوا را در کنار «رفع کسری بودجه کشور» حل نخواهد کرد. این رویکرد “بدون برنامه” در کشور می تواند منجر به صنعتی زدایی و بی ثباتی جدی در جاده ویژه شود که تاثیرات منفی چند وجهی بر اقتصاد و صنعت کشور خواهد داشت.
سیاستگذاران صنعتی باید با ایجاد تعادل در سرعت بلوغ صنعتی و اقتصادی، نسبت به توسعه فناوری و نوآوری در کشور اقدام عاجل کنند. صنعت و بازار خودروی کشور را نباید به سمت مونتاژ با فناوری پیشرفته سوق داد، این سیاست به عنوان رفتاری پرخطر شناخته می شود که می تواند مدیریت جامعه را به چالش بکشد. تداوم وضعیت فعلی به ناهماهنگی تجاری ایران و چین و تعدیل نیروی انسانی متخصص در جاده ویژه منجر خواهد شد.
آمریکایی ها و اروپایی ها از سیاست های بسته شدن کارخانه های خود در دهه های 70 و 80 به نفع تولید ارزان در چین متاسف هستند. چرا ایران باید اشتباه خود را تکرار کند و ناخواسته سیاست صنعتی زدایی را دنبال کند؟
دولت چهاردهم باید درک کند که نسل فعلی و آینده فارغ التحصیلان برای نوآوری صنعتی برای حفظ «اقتصاد تولیدی»، استقلال ملی و اجرای سیاست‌های کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای بسیار مهم هستند. صنایع و نهادهای کشور در شرایطی نیستند که «اقتصاد تولید محور» را رها کرده و بازار را به بیگانگان بسپارند. به منظور اطلاع بیشتر سیاستگذاران صنعتی، لازم به ذکر است که آمریکایی ها و اروپایی ها از سیاست های خود مبنی بر تعطیلی کارخانه های خود در دهه 70 و 80 به نفع تولید ارزان در چین ابراز تاسف می کنند. چرا ایران باید اشتباه خود را تکرار کند و ناخواسته سیاست صنعتی زدایی را دنبال کند؟
اگر وزارت صلح مصمم به اصلاح سیاست فعلی است، اول از همه باید راه ویژه ای برای سرمایه گذاری جذاب بخش خصوصی ایجاد کند، در گام دوم، تولید قطعات خودرو را ارتقا دهد، در گام سوم، اشتغال و در نهایت افزایش دهد. ، فرصت های مهندسی را برای جوانان فراهم کند کشور باید علاقه مند شود تا برای کاریابی مهاجرت نکنند. سرمایه محدود مشتریان داخلی به دلیل تحریم های ظالمانه نباید برای رونق کارخانه های خارجی (چینی) و پیشرفت آنها استفاده شود.