امید محمدی; بازار: بازگشت خودروهای ناقص به پارکینگ خودروسازان، خبری که در هفته گذشته آرام آرام در جاده مخصوص زمزمه می کرد. با وجود اینکه «سید محمد اتابک» بیش از یک ماه است که در راس وزارت ایمنی قرار دارد، هنوز سیاست های خودرویی دولت چهاردهم مشخص نشده است. به گفته کارشناسان، شش ماهه نخست امسال به دلیل تصمیمات اشتباه صنعت خودرو را با بحران مواجه کرد، اما در شش ماهه دوم، ادامه این سیاست می تواند زنگ خطر توقف تولید خودرو و قطعات آن را در بازار خودرو به صدا درآورد. کشور متأسفانه وزارت حراست تاکنون راهکار و برنامه ای برای رفع موانع تولید خودرو به ویژه در حوزه مالی اعلام نکرده است، شاید در فصل سرما به دلیل «بی توجهی» دولت، بازار خودرو یخ بزند. به منظور بررسی علت تولید ناقص خودرو با ابراهیم دوست زاده، عضو هیئت مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن، نیرو محرکه و قطعه سازان خودرو کشور گفت وگویی انجام داده ایم.
بدهی خودروسازان به قطعه سازان، سیاست انقباضی بانک ها و چالش تخصیص ارز سه عامل اصلی تولید خودروهای معیوب و کاهش تیراژ خودروسازان و قطعه سازان است.
* آمار تولید «ایران خودرو» و «سایپا» نشان از بازگشت خودروهای معیوب به پارکینگ خودروسازان دارد، دلیل معیوب بودن تولید محصولات در خودروسازان بزرگ کشور چیست؟
سه دلیل اصلی برای بازگشت خودروهای معیوب به پارکینگ خودروسازان بزرگ (ایران خودرو و سایپا) وجود دارد. اول اینکه بدهی خودروسازان به قطعه سازان روز به روز در حال افزایش است. دوم اینکه بانک ها سیاست انقباضی را در قبال صنعت خودرو دنبال می کنند که با وجود تورم بیش از 30 درصدی در کشور، بانک ها آمادگی پرداخت تسهیلات مالی مشابه سال گذشته را ندارند.
ثالثاً از ابتدای سال جاری تاکنون ثبت سفارش اکثر قطعه سازان قطعی نشده است، به عبارت دیگر زمانی که قطعه ساز سفارشی را ثبت می کند. حدود 2 تا 3 ماه بعد از آن تخصیص ارز به ثبت سفارش اختصاص می یابد. با در نظر گرفتن چالش نقدینگی در زنجیره تامین و محدودیت زمانی تخصیص ارز، تمدید این فرآیند برای دریافت ارز به ۲ ماه زمان نیاز دارد. سه موضوع ذکر شده عامل اصلی تولید خودروهای ناقص و کاهش تیراژ خودروسازان و قطعه سازان است.
تداوم شرایط موجود در عرضه ارز و کمبود نقدینگی در گام اول خطر توقف تولید قطعه سازان را ایجاد می کند. در وهله دوم، شرایط فعلی همچنان باعث ایجاد بحرانی بسیار بیشتر از سه سال گذشته برای خودروهای معیوب در کف پارکینگ خودروسازان خواهد شد.
* در صورت ادامه وضعیت فعلی، خودروسازان و قطعه سازان با چه چالش هایی مواجه خواهند شد؟
تداوم شرایط موجود در عرضه ارز و کمبود نقدینگی در گام اول خطر توقف تولید قطعه سازان را ایجاد می کند. در وهله دوم، شرایط فعلی همچنان باعث ایجاد بحرانی بسیار بیشتر از سه سال گذشته برای خودروهای معیوب در کف پارکینگ خودروسازان خواهد شد. در اینجا باید به این نکته اشاره کرد که گاهی برخی از خودروهای کفپوش به دلیل توقع تامین قطعات بسیار کوچک یا ارزان قیمت، برای خودروسازان چالش ایجاد می کنند.
روش تکمیل خودروهای ناقص در انبار خودروسازان مشابه فرآیند تعمیرات خودرو است و باید برای رفع این مشکل چاره اندیشی کرد.
* معیوب بودن دپوی خودرو در پارکینگ خودروسازان به مشتریان آسیب می رساند؟
دپوی خودروهای ناقص در کف پارکینگ خودروسازان ضرر و زیان برای مصرف کننده و تولیدکننده ایجاد می کند. در این بین مشتریان دو آسیب را تجربه می کنند. اول ماشینشان را دیر تحویل می گیرند. دوم اینکه نصب قطعات روی خودروهای ناقص بر اساس «استانداردها و ملاحظات خط تولید» نیست. به عبارت دیگر روش تکمیل خودروهای ناقص در انبار خودروسازان مشابه فرآیند تعمیرات خودرو است و باید برای رفع این مشکل چاره اندیشی کرد.
* با توجه به اینکه «سید محمد اتابک» بیش از یک ماه است که سکاندار سیاستگذاری صنعتی کشور است، پیشنهادی برای حل بحران هایی که قبلا ذکر شد دارید؟
انجمن تخصصی صنایع همگن، نیرو محرکه و قطعه سازان خودرو کشور طی نامه ای 7 پیشنهاد صریح و روشن را به عباس علی آبادی وزیر سابق ایمنی و «سید محمد اتابک» وزیر ایمنی دولت چهاردهم ابلاغ کرد. . به نظر می رسد اراده ای برای اجرا وجود ندارد. چرا که «درد شناسایی» و «درمان معین» اما باید یک نفر وارد میدان شود تا پیشنهادات این مجمع را اجرا کند و راهکارها را اجرا کند. راهکارهای پیشنهادی قطعه سازان کارشناسی و بعضاً تکراری است، البته تکراری است به این معنا که انجام آن خطری ندارد و برخی کشورها آن را اجرا کرده اند، بنابراین امکان اجرای راهکارهای پیشنهادی بدون آزمون و خطا وجود دارد. . باز هم باید تاکید کنم که هیچ «عزمی» برای «اصلاح و درمان» صنعت خودرو در وزارت بهداشت وجود ندارد.
در حال حاضر تقاضای زنجیره تامین از خودروسازان به 30 رسیده است و تاکنون قرارداد قطعه سازان از سوی خودروسازان بر اساس قیمت سال جاری اصلاح نشده است.
* در حال حاضر وضعیت تقاضای زنجیره تامین از خودروسازان بزرگ (ایران خودرو و سایپا) چگونه است؟
طبق آمار اعلام شده از دو هفته پیش، تقاضای زنجیره تامین از خودروسازان به 30 تن رسیده و 90 تن تقاضای روز صفر وجود دارد. در اینجا لازم به ذکر است که مطالبات 30 درصدی زنجیره تامین از خودروسازان بزرگ و شرکت های تابعه بر اساس قرارداد سال گذشته است زیرا تاکنون قرارداد قطعه سازان توسط خودروسازان بر اساس قیمت امسال اصلاح نشده است. . بنابراین حجم مطالبات 30 همتی قطعه سازان در ماه های آینده با اصلاح قراردادها افزایش می یابد.