در ادامه تولید محتوای تحلیلی در حوزه سینما و سریال، چندی پیش برنامه سینمایی خبرگرافی با حضور امیرمهدی عسلی و آرش میرباقری به عنوان منتقد و مجری ضبط شد. این برنامه با هدف تحلیل و نقد فیلم ها و سریال های امروزی ایران و جهان شکل گرفته است و سعی دارد با فاصله گرفتن از رویکردهای سطحی یا صرفا خبری، نگاه عمیق تری به آثار تصویری و فضای پیرامونی آنها داشته باشد.
این قسمت از برنامه تلفیقی از مروری بر اخبار مهم سینما، تحلیل فضای نقد و بررسی چند اثر برجسته بود. از سینمای ایران تا تولیدات و سریال های بین المللی.
نقد گلدن گلوب; رهبری «نبرد یکی پس از دیگری» و حضور پناهی
در ابتدای این برنامه نگاهی کوتاه به نامزدهای جوایز گلدن گلوب داشت. منتقدان برنامه به پیشتازی فیلم «نبرد یکی پس از دیگری» در فهرست نامزدها اشاره کردند و در عین حال فیلم جعفر پناهی را در رشتههای مختلف نامزد کردند. حضوری که بار دیگر نام سینمای ایران را در یکی از مهم ترین رویدادهای سینمایی جهان مطرح کرد و در عین حال بحث های گسترده ای را در رسانه ها و نقدهای سینمایی برانگیخت.
جعفر پناهی و بحران امکان نقد بی طرفانه
قسمت اول گفت و گوی تحلیلی برنامه به فیلم «تصادف ساده» ساخته جعفر پناهی اختصاص داشت. اما نه از زاویه نقد فیلم کلاسیک، بلکه با تمرکز بر فضای ملتهب و قطبی شده نقد پیرامون این اثر. در این بخش تاکید شد که برخی از فیلمها از جمله آثار پناهی در کانون کشمکشهای سیاسی و عقیدتی قرار گرفتهاند به گونهای که عملاً رویارویی با آنها بدون برچسب سخت شده است.
منتقدان این برنامه خاطرنشان کردند که چگونه فیلم، قبل از اینکه بر اساس کیفیت های سینمایی، ساختار روایی، میزانسن یا زبان بصری آن مورد قضاوت قرار گیرد، اغلب تنها بر اساس موضع گیری های سیاسی فرضی سازنده یا جایگاه بین المللی مورد قضاوت قرار می گیرد. به گفته آنها این وضعیت نه تنها به نفع فیلم است، بلکه منجر به تضعیف نقد فیلم می شود و امکان بحث جدی درباره خود اثر را از بین می برد.
در ادامه این سوال مطرح شد که آیا «یک تصادف ساده» فیلمی است که اساساً برای یک دوره تاریخی خاص ساخته شده و معنا و کارکرد آن به همان دوره بستگی دارد یا می توان آن را اثری فراتر از زمان خود خواند؟ این بحث به بررسی رابطه سینمای پناهی با مفهوم «اکنون» و این پرسش انجامید که آیا سینمای متعهد لزوماً باید تاریخی باشد یا می تواند معنایی ماندگار نیز داشته باشد؟
“فرانکنشتاین”؛ فاصله از تراژدی کلاسیک
در قسمت دوم برنامه به فیلم «فرانکنشتاین» به کارگردانی گیرمو دل تورو پرداخت. در ابتدا به جایگاه دل تورو به عنوان یک فیلمساز علاقه مند به دنیای فانتزی، تاریک و هیولا محور اشاره شد و سپس خلاصه ای از داستان فیلم و بازیگران اصلی آن ارائه شد. نسخه جدیدی از داستان معروف مری شلی درباره دانشمندی که در تلاش برای غلبه بر مرگ، موجودی مصنوعی می سازد.
تمرکز اصلی نقد، مقایسه فیلم با نسخه کلاسیک جیمز ویل (1931) بود. منتقدان این برنامه معتقد بودند که نسخه جدید اگرچه از نظر بصری غنی و گران قیمت است، اما فاقد روح گوتیک، تلخی و تراژدی عمیق نسخه کلاسیک است و در عوض به نوعی بیان هالیوودی و صیقلی از داستان فرانکنشتاین رسیده است.
همچنین اشاره شد که عنصر تصادف در پیشبرد روایت بیش از حد است. عنصری که به جای تعمیق درام، بسیاری از گره ها را به صورت مکانیکی حل می کند. علاوه بر این، برخورد ناکافی با شخصیت ها، به ویژه ویکتور، هیولا و الیزابت، یکی از ایراداتی تلقی می شد که مانع شکل گیری پیوند عاطفی مؤثر بین مخاطب و داستان می شود.
«هزار و یک شب»؛ متن و اجرا ضعیف
قسمت پایانی این برنامه به سریال هزار و یک شب مصطفی کیایی اختصاص داشت. سریالی که تاکنون دو قسمت از آن منتشر شده است. در این بخش ابتدا مروری بر کارنامه کیایی انجام شد و سپس به حضور نغمه ثمینی به عنوان نویسنده اشاره شد. نویسنده ای که پیش از این تجربه مهمی در گویندگی با «شهرزاد» داشت.
انتقاد اصلی به دیالوگ ها و ساختار فیلمنامه بود. به گفته منتقدان، دیالوگ ها تصنعی و پوچ هستند و نمی توانند حسی زنده و باورپذیر را به مخاطب منتقل کنند. همچنین خطاهای ساده اما متعدد در فیلمنامه در کنار انتخاب های بحث برانگیز در نور و فیلمبرداری باعث شده ارتباط مخاطب با سریال از همان قسمت های ابتدایی مختل شود; حتی قبل از اینکه عناصر مرموز داستان فرصتی برای توسعه پیدا کنند.