بازار؛ گروه آب و انرژی: حدود 10 روز از افزایش قیمت بنزین در کشور می گذرد. به گفته مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش، مصرف بنزین در هفت روز گذشته نسبت به میانگین مصرف در آذرماه ۹ میلیون لیتر کاهش داشته است. اما سوال اینجاست که آیا می توان به تداوم این کاهش مصرف و مدیریت مصرف سوخت امیدوار بود؟
آرش نجفی رئیس انجمن بهینه سازی در گفتگو با بازار می گوید این کاهش مصرف ناشی از شوک های روانی روزهای اول اجرای این طرح بوده است. شبهات مشابهی در زمینه قاچاق سوخت نیز مطرح است. عبدالله باباخانی، کارشناس بینالمللی انرژی تاکید کرد: اگرچه افزایش قیمت در سطوح بالای مصرف برای کاهش قاچاق طراحی شده است، اما نوسانات نرخ ارز میتواند در کوتاهمدت این اثر را خنثی کند.
از سوی دیگر ملک شریعتی نماینده مجلس به صراحت اعلام کرده است که این مصوبه نه باعث کاهش مصرف می شود و نه از قاچاق جلوگیری می کند و تنها پیامد آن افزایش درآمد محدود برای دولت خواهد بود که آثار تورمی آن به سرعت این درآمد را بی اثر می کند.
تکرار تجربه سال های گذشته در مصرف سوخت
این اولین بار نیست که حوزه مصرف انرژی به تغییرات قیمت در ماه های اول واکنش نشان می دهد. نجفی، رئیس انجمن بهینه سازی مصرف انرژی در این خصوص می گوید: تجربه سال های گذشته نشان می دهد که پس از تغییرات قیمت بنزین، جامعه از نظر مصرف کمی عقب نشینی می کند اما پس از مدتی مصرف به روال عادی خود باز می گردد و روند صعودی به خود می گیرد.
رئیس انجمن بهینه سازی مصرف انرژی در ادامه سخنان خود به تاثیرات رشد قیمت بنزین بر کنترل مصرف اشاره کرد و گفت: نرخ رشد تورم در کشور ما به حدی است که قیمت های فعلی تاثیری بر کنترل مصرف نخواهد داشت. زمانی که بتوانیم انتظار اثر مستقیم قیمت بر کنترل مصرف را داشته باشیم، عدد تعریف شده عددی موثر در اقتصاد است. این در حالی است که ارزش دلاری بنزین نسبت به 2 ماه قبل عملا تغییری نکرده است.
حدود دو ماه پیش قیمت بنزین 3 هزار تومان معادل 3 سنت بود. اکنون با دلار بالای 130 هزار تومان، بنزین 5 هزار تومانی معادل 3 سنت است. این اعداد نشان می دهد که در نهایت قیمت بنزین در ساختار ارزی کشور 3.7 سنت به ازای هر دلار 100 هزار تومان است.
وی در توضیح ادعای خود گفت: حدود دو ماه پیش قیمت بنزین 3 هزار تومان معادل 3 سنت بود. اکنون با دلار بالای 130 هزار تومان، بنزین 5 هزار تومانی معادل 3 سنت است. این اعداد نشان می دهد که در نهایت قیمت بنزین در ساختار ارزی کشور 3.7 سنت به ازای هر دلار 100 هزار تومان است. بنابراین این تغییرات قیمتی تاثیری بر ساختار اقتصادی و کنترل قاچاق سوخت نخواهد داشت.
نجفی تصریح کرد: اگر به دنبال خروج از این بحران هستیم باید مکانیزم قیمت بنزین و آثار آن را اصلاح کنیم. ضمن اینکه با این وضعیت صنعت خودرو امیدی به مدیریت مصرف سوخت در کشور نیست.
به گفته این فعال اقتصادی، به بهانه حمایت از تولید داخلی از هرگونه رقابت و شایسته سالاری در صنعت خودرو جلوگیری کرده ایم. خودروهای ما گران، کم دوام و ناکارآمد شده اند و ما نمی توانیم این واقعیت را انکار کنیم. در نتیجه افزایش قیمت نمی تواند در کنترل مصرف موثر باشد.
هزینه 6 میلیارد دلاری برای واردات خودروهای هیبریدی
بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند دولت می تواند تا حد زیادی با آزادسازی واردات کم مصرف و حذف فضای انحصاری در صنعت خودرو، مصرف بنزین در کشور را مدیریت کند.
دولت می تواند با صرفه جویی 6 میلیارد دلاری از کنترل مصرف سوخت، حدود 300 هزار خودروی هیبریدی را با قیمت حدود 20 هزار دلار وارد کند. ارزش سوخت صرفه جویی شده ناشی از واردات این خودروها در مدت 5 سال معادل 3.5 میلیارد دلار خواهد بود.
جالب است بدانید که دولت می تواند با صرفه جویی 6 میلیارد دلاری از کنترل مصرف سوخت، حدود 300 هزار خودروی هیبریدی را با قیمت حدود 20 هزار دلار وارد کند.
حال اگر مصرف خودروهای معمولی را 200 لیتر در ماه در نظر بگیریم، می توان ادعا کرد که مصرف این تعداد خودرو حدود 720 میلیون لیتر در سال خواهد بود. اگر این 720 میلیون لیتر را در قیمت 95 سنت بنزین در کشورهای همسایه ضرب کنیم، متوجه می شویم که هزینه مصرف سوخت این خودروها معادل 684 میلیون دلار خواهد بود. در واقع دولت با واردات 300 هزار خودروی هیبریدی از منبع رشد درآمدی حدود 6 میلیارد دلاری می تواند در یک دوره 5 ساله 3.5 میلیارد دلار صرفه جویی کند.