بازار ارز در اولین روزهای آذرماه دوباره در مسیر صعودی قرار گرفته است. دلار که هفته گذشته در فضایی به ظاهر آرام حدود 113 هزار تومان در نوسان بود، حالا وارد کانال های بالاتری شده و بازارهای هرات و دوبی نیز آن را همراهی کرده اند. بررسی میدانی مبادلات تهران و داده های بازار منطقه ای نشان می دهد که آنچه در نگاه اول یک «نوسان روزانه» به نظر می رسد، در واقع بازنشانی انتظارات معامله گران است. انتظارات ناشی از ترکیبی از فشار تقاضای فصلی، بدبینی سیاسی و سیگنالهای تورمی است.
بازاری که دوباره جان گرفته است
قدم زدن در میدان فردوسی تصویری متفاوت از هفته گذشته را به نمایش می گذارد. فعالان بازار می گویند «نگرانی برگشته» و بازار نسبت به کوچکترین خبر حساس شده است. دلار آزاد که دو روز پیش در محدوده 114 هزار تومان قرار داشت، دیروز وارد کانال 116 هزار تومان شد و تا ساعات پایانی به نزدیک به 117 هزار تومان رسید. روندی که شوک جدیدی نیست، بلکه محصول چندین عامل همزمان است.
انتظارات تورمی؛ جرقه اصلی تغییر رفتار
چندین سیگنال مهم در هفته های اخیر – از بحث های داغ کسری بودجه 1405 تا انتشار آمار تورم و زمزمه های نرخ سوم بنزین – به افزایش انتظارات تورمی دامن زده است. معامله گران این تحولات را افزایش هزینه های آتی و رشد نقدینگی تفسیر می کنند و خریدهای احتیاطی خود را قبل از وقوع تورم اسمی افزایش می دهند. رفتاری که هم در دلار و هم در طلا و سکه قابل مشاهده است.
تأثیر سیگنال های سیاسی
همچنین در دو هفته اخیر امید به احیای مذاکرات هسته ای یا گشایش سیاسی کاهش یافته است. به گفته فعالان بازار، این تصور همچنین باعث افزایش خریدهای احتیاطی برای پوشش ریسک های آتی شده است.
الگوی تکراری آذر; فشار تقاضای فصلی
اما نباید از الگوی سالانه بازار ارز که این روزها تکرار می شود غافل شد. آذر همیشه برای بازار ماهی شلوغ بوده است. تسویه حساب های تجاری، شروع سفارشات زمستانی (کالا)، افزایش سفر و تلاش واردکنندگان برای بسته شدن پرونده های خود قبل از پایان سال، تقاضای حواله و قبوض را افزایش می دهد. این الگو در سال جاری باعث شده است که فشار بر سمت تقاضا بیشتر از میانگین ماه های قبل باشد.
احساس کمبود عرضه؛ واقعیت یا تصور؟
این در حالی است که منابع آگاه در بانک مرکزی می گویند هیچ نشانه رسمی و قطعی مبنی بر کاهش عرضه اسکناس توسط بانک مرکزی وجود ندارد. در واقع بانک مرکزی با ابزارهایی از جمله تقویت عرضه حواله در مرکز مبادلات، کنترل معاملات مشکوک، تنظیم بازار اسکناس و نظارت بر معاملات فردا، سعی کرده فضا را آرام نگه دارد. اما از یک سو، تجربه نشان داده است که در دورههای بدبینی سیاسی، تأثیر ابزارهای مداخله محدود است و بازار بیشتر به سیگنالهای روانشناختی واکنش نشان میدهد تا اقدامات عملی. از سوی دیگر برخی صرافان می گویند حجم تزریقات روزانه نسبت به هفته های گذشته اندکی کاهش یافته است. همین موارد کافی است تا بازار در شرایطی که سیاست قطعی بانک مرکزی تغییری نکرده، احساس کمبود و واکنش هیجانی را تجربه کند.
(البته آخرین اخبار از افزایش مداخله بازارساز در معاملات دلار و درهم در روز گذشته حکایت دارد).
تراز تهران، هرات و دورهم; شواهدی از تغییر انتظارات
افزایش قیمت ارز در روزهای اخیر تنها محدود به تهران نبود. پیگیری این روند در بازارهای موازی تهران که شامل درهم هرات و امارات می شود، نشان می دهد که با روند صعودی ارز همراه هستند. به گزارش خبرگزاری فارس، دلار هرات به سقف 114 هزار و 900 تومان رسیده است.
درهم امارات نیز تا محدوده 31 هزار و 750 تومان افزایش یافت.
این همزمانی معمولاً نشانه آن است که بازیگران حرفه ای منطقه نیز به سمت سناریوهای صعودی تمایل دارند و تغییر انتظارات به بازار داخلی محدود نمی شود.
تحلیل تکنیکال ارز؛ بازار در آستانه
دو مقاومت حساس
معامله گران فنی دو سطح کلیدی را نظارت می کنند:
1- حمایت 114 هزار تومانی: سطح 114 هزار تومان به عنوان حمایت کوتاه مدت شناخته می شود و زیان آن می تواند دلار را به محدوده 112 تا 112.5 هزار تومان بازگرداند.
2- مقاومت 116 تا 118 هزار تومان: عبور از آن احتمال فعال شدن موج دوم تقاضای سفته بازی را افزایش می دهد.
جلوتر بردن سکه از دلار؛ حبابی که دوباره جان گرفته است
به موازات بازار ارز، رفتار بازار سکه نیز شباهت هایی را با دوره های جهشی قبلی نشان می دهد. معامله گران سکه همیشه یک قدم جلوتر می روند و سکه را بر اساس آینده دلار قیمت گذاری می کنند نه امروز.
این پیشروی حباب سکه را بزرگتر می کند و باز هم تاثیر روانی بر بازار ارز می گذارد. این چرخه متقابل در دوره های التهاب تسریع می یابد.
از سوی دیگر فعالان بازار می گویند همزمان با جهش اونس جهانی طلا، تقاضا برای خرید طلا و سکه به شدت افزایش یافته است. همین امر باعث شده تا این روزها تقاضا در بازار سکه و ارز روند صعودی داشته باشد.
با این اوصاف، دیروز سکه حدود یک میلیون تومان افزایش قیمت داشت و به 123 میلیون و 800 هزار تومان رسید. طلا نیز با 180 هزار تومان افزایش به بیش از 12 میلیون تومان رسید.
بانک مرکزی در دوره های گذشته از ابزار حراج و پیش فروش سکه برای مدیریت انتظارات در بازار سکه استفاده می کرد و اکنون خبرها حاکی از حراج سکه در روز چهارشنبه هفته جاری و آغاز دور جدید پیش فروش در هفته پایانی آذرماه است که باید منتظر تاثیر آن بر بازار سکه باشیم.
نقش متغیرهای جهانی؛ تلنگری که بی تاثیر نیست
در کنار عوامل داخلی موثر بر بازار سکه و طلا، متغیرهای جهانی نیز نقش خود را ایفا کرده اند. اونس جهانی طلا هفته گذشته روند صعودی ملایمی داشت و شاخص دلار تقویت شد که اتفاقاً در برابر اونس بود. در نتیجه این تغییرات به تنهایی تعیین کننده نبود، اما در فضایی که بازار داخلی از هم اکنون آماده واکنش است، این تکانه های جهانی می تواند بخشی دیگر از پازل بازار سکه و طلا را که نقش بازار موازی ارز را دارند تکمیل کند.
به طور کلی باید گفت که بازار ارز در هفته جاری وارد فازی شده است که بسیاری از تحلیلگران آن را «فاز تنظیم مجدد انتظارات» می نامند. مجموعه ای از عوامل در کنار هم قرار گرفته اند: افزایش انتظارات تورمی، فشار تقاضای فصلی، تصور بازار از کمبود اسکناس، بدبینی سیاسی، جهش سکه و همگرایی بازارهای منطقه ای. هیچ یک از این عوامل به تنهایی نتوانست بازار را به حرکت درآورد، اما هم افزایی آنها برای ورود دلار به کانال های بالاتر کافی بود.
اگر دولت بتواند در روزهای آینده سیگنالهای روشنی درباره سیاستهای بودجهای و ارزی بدهد، احتمال بازگشت آرامش وجود دارد. در غیر این صورت احتمالا بازار در حالت «بیم و امید» در محدوده مقاومت های حساس 116 تا 118 هزار تومان باقی خواهد ماند.