بازار؛ گروه آب و انرژی: براساس مصوبه جدید هیات وزیران، از 24 آذرماه قیمت بنزین با کارت اضطراری جایگاه ها به 10 درصد قیمت خرید بنزین از پالایشگاه ها یعنی 5000 تومان می رسد. نرخ اول بر اساس سهمیه ماهیانه 1500 تومان و نرخ دوم 3000 تومان خواهد بود. افراد دارای بیش از یک خودرو تنها برای یک خودرو سهمیه بنزین اول و دوم خواهند داشت و مابقی با نرخ سوم تعیین می شود. این تصمیم در شرایطی اتخاذ شد که مصرف بنزین به 140 میلیون لیتر در روز رسیده و واردات بنزین سالانه چندین میلیارد دلار برای دولت هزینه دارد. با حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی به گفت وگو درباره جزئیات این مصوبه نشستیم.
وی که این تصمیم دولت را در راستای توزیع عادلانه یارانه حامل های انرژی در کشور می داند به بازار می گوید به نظر من این تصمیم دولت کار هوشمندانه ای است و می توان آن را در راستای عادلانه شدن یارانه حامل های انرژی در کشور مد نظر قرار داد. از طرفی این تصمیم می تواند از بار تعهدات آتی دولت بکاهد و در مدیریت مصرف موثر باشد.
وی در ادامه افزود: البته به نظر من باید سازوکار مشخصی برای توزیع بنزین آزاد 5 تومانی تعریف شود و در میزان عرضه آن نیز محدودیت هایی وجود داشته باشد. در غیر این صورت با توجه به محدودیت هایی که در توزیع بنزین 1500 تومانی و 3000 تومانی وجود دارد، این احتمال وجود دارد که از این سوخت برای قاچاق استفاده شود. به نظر من اگر بنزین 5 هزار تومانی در کشور بدون ضوابط توزیع شود قطعا می تواند زمینه را برای افزایش قاچاق فراهم کند. به همین دلیل باید شرایطی فراهم کرد که بدانیم هر خودرو چقدر بنزین دریافت کرده است تا بتوانیم برنامه ریزی مناسب تری برای آن انجام دهیم.
حسینی با اشاره به اینکه دولت سهمیه مالکان خودروهای وارداتی را حذف کرده است، تصریح کرد: در واقع جمع بندی اصلی این بود که خودروی یک میلیارد تومانی در حال راندن است؛ در حالی که خودروهای وارداتی از کشور خارج می شوند. او همچنین باید هزینه سوخت خود را به درستی پرداخت کند.
تعیین قیمت سوخت بر اساس قیمت واقعی
سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی ادامه داد: اقدام خوب دیگری که انجام شده این است که بر اساس این مصوبه نرخ سوم بنزین ثابت نمی شود و دولت می تواند سه ماه بعد این قیمت را تغییر دهد.
قیمت کل بنزین دولتی حدود 8 هزار تومان است. اگر حتی قیمت نفت خامی که به پالایشگاه ارسال می شود را در قیمت بنزین در نظر نگیریم، پالایش هر بشکه نفت خام حدود 5 دلار هزینه دارد. به عبارت دقیق تر، حداقل 3 سنت فقط در پالایشگاه برای پالایش هر لیتر نفت خام خرج می شود.
وی با بیان اینکه کل قیمت بنزین برای دولت حدود 8 هزار تومان است، گفت: اگر حتی قیمت نفت خامی که به پالایشگاه ها داده می شود را در قیمت بنزین در نظر نگیریم، پالایش هر بشکه نفت خام حدود 5 دلار هزینه دارد. به عبارت دقیق تر، حداقل 3 سنت فقط در پالایشگاه برای پالایش هر لیتر نفت خام هزینه می شود. به این رقم باید هزینه نقل و انتقال و حق الزحمه مالکان را نیز اضافه کرد. بنابراین اگر دولت پول نفت را در بنزین نگیرد باید بخشی از هزینه بنزین را از مصرف کننده دریافت کند. در واقع این نه تنها فشار مالی بر دولت را کاهش می دهد، بلکه مردم به این موضوع عادت می کنند که در صورت مصرف مازاد، باید بخشی از قیمت واقعی سوخت را بپردازند.
وی با بیان اینکه قیمت سوم بنزین حداقل 10 درصد بیشتر از قیمت تمام شده بنزین برای توزیع و پالایش خواهد بود، گفت: در واقع با این کار اقتصاد کشور به این رویه عادت می کند که قیمت بنزین نیز مانند سایر کالاها تغییر کند.
حسینی با اشاره به بخشی دیگر از مصوبه دولت مبنی بر عدم اختصاص سهمیه به خودروهای خارجی، خودروهای لوکس و خودروهای جدید، گفت: دولت تمام تلاش خود را به کار گرفته تا دهک های پایین کشور از این تصمیم آسیب نبینند.
افزایش قیمت بنزین هر چند وقت یک بار باعث تورم می شود؟
این کارشناس انرژی در بخشی دیگر از سخنان خود در پاسخ به این سوال که افزایش قیمت بنزین و افزایش قیمت بنزین چقدر می تواند تورم ایجاد کند، گفت: اجرای این مصوبه می تواند تاثیر روانی داشته باشد زیرا کل هزینه های انرژی در بودجه خانوار حدود 6 درصد برآورد شده است. البته این رشد قیمت می تواند تاثیر مستقیمی بر بخش حمل و نقل کشور داشته باشد.
به گفته وی، اگر دولت به فکر خصوصی سازی تاکسی های اینترنتی نباشد و سهمیه مازادی به آن ها اختصاص ندهد، ممکن است با رشد هزینه های حمل و نقل مواجه شویم.
حسینی درباره تأثیر این افزایش قیمت بنزین بر درآمد دولت نیز گفت: حتی اگر فرض کنیم از 120 میلیون لیتر بنزین مصرفی در کشور حدود 20 میلیون لیتر آن با قیمت 5 هزار تومان به فروش می رسد، درآمد خوبی ایجاد می شود و حداقل دولت می تواند بخشی از کالای مورد نیاز این محل را جبران کند.
کاهش مصرف 18 تا 26 میلیون لیتری با جمع آوری خودروهای فرسوده
وی با اشاره به اینکه هر ساله دولت بخشی از بودجه خود را صرف واردات بنزین می کند، ادامه داد: باید توجه داشته باشیم که 6 تا 8 میلیارد دلاری که دولت برای واردات بنزین هزینه می کند در نهایت از جیب مردم پرداخت می شود. زیرا هزینه بیشتر برای واردات سوخت به معنای واردات کمتر کالاهای اساسی، قاچاق سوخت بیشتر، آلودگی بیشتر و تداوم خودروهای فرسوده است.
اگر 120 میلیون لیتر بنزین مصرفی کشور را بر 20 میلیون خودرو سواری فعال کشور تقسیم کنیم، می توان ادعا کرد که هر خودرو به طور متوسط روزانه 6 لیتر بنزین مصرف می کند. اگر خودروهای فرسوده در کشور وجود نداشت و میانگین مصرف به 4 لیتر در روز کاهش می یافت، چیزی حدود 18 تا 26 میلیون لیتر در روز در مصرف بنزین صرفه جویی می شد.
حسینی با بیان اینکه بر اساس آمار اعلام شده بین 9 تا 13 میلیون خودرو فرسوده در کشور تردد می کنند، ادامه داد: اگر 120 میلیون لیتر بنزین مصرفی در کشور را بر 20 میلیون خودرو سواری فعال در کشور تقسیم کنیم، می توان ادعا کرد که هر خودرو به طور متوسط روزانه 6 لیتر بنزین مصرف می کند. اگر خودروهای فرسوده در کشور وجود نداشت و میانگین مصرف این خودروها به 4 لیتر در روز کاهش می یافت، چیزی حدود 18 تا 26 میلیون لیتر در روز در مصرف بنزین صرفه جویی می شد که رقم بسیار بالایی است.