قیمت برنج پرواز کرد | قیمت برنج فجر و شیرودی هم جهش کرد

دوباره افزایش دهید قیمت برنج ایران در آبان ماه 1404 بازار مواد غذایی را شوکه کرد، اکنون پس از بیش از دو سال افزایش قیمت، قیمت این کالای اساسی بار دیگر رکورد زده و به حدی رسیده است که بسیاری از خانوارها توانایی خرید آن را از دست داده اند. بررسی ها نشان می دهد که سیاست های ناهماهنگ در حوزه کشاورزی، واردات و شبکه توزیع عامل اصلی بی نظمی در بازار برنج است.

افزایش بی سابقه قیمت برنج ایرانی در آبان 1404

بر اساس این گزارش خبرگزاری مهرنرخ تورم نقطه‌ای برنج طارم هاشمی بر حسب کف قیمت 22 نوامبر 1404 به کیلویی 335 هزار تومان رسیده این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته یعنی 24 آبان 1403 قیمت همین نوع برنج حدودا 120 هزار تومان به این ترتیب در یک سال گذشته قیمت برنج طارم هاشمی افزایش یافت بیش از 179 درصد افزایش یافته است.

این جهش قیمت تنها محدود به برنج طارم نیست و انواع دیگر برنج های ایرانی مانند فجر و شیرودی نیز افزایش مشابهی را تجربه کرده اند.

مقایسه قیمت برنج ایرانی طارم، فجر، شیرودی و ندا

از میان انواع برنج های کشت شده در استان های شمالی کشور، چهار نوع عمده وجود دارد طارم، فجر، شیرودی و ندا آنها بیشترین سهم تولید را دارند.
برنج طارم به ویژه در سه نوع معروف آن یعنی طارم هاشمی، طارم محلی و طارم دم سیاهبالاترین کیفیت و گران ترین قیمت را دارد.

در حال حاضر به ازای هر کیلوگرم برنج دم سیاه تارم که در استان گیلان تولید می شود حدود 400 هزار تومان قیمتی دارد— رقمی بالاتر از بسیاری از برنج های خارجی ممتاز.

قیمت برنج فجر و شیرودی نیز جهش کرد

اگر بخواهیم روند افزایشی سایر انواع برنج را با توجه به داده های بازار کالا بررسی کنیم، 24 نوامبر 1403به ازای هر کیلو برنج شیرودی (شمشیر) تقریبا 83 هزار تومان قیمت داشت اما امروز در بازار میانه 210 تا 235 هزار تومان معامله می شود.
یعنی فقط در طول یک سال بیش از 135 درصد رشد قیمت در این نوع برنج دیده می شود.

همچنین برنج فجر که یکی از پرفروش ترین انواع برنج ایرانی است، در سال گذشته تقریبا 90 هزار تومان بود، اما اکنون بین 200 تا 275 هزار تومان فروخته می شود.
افزایش بیش از حد 122 درصد قیمت برنج فجر در سال گذشته نشان می دهد که بحران بازار برنج تنها به یک نوع محدود نمی شود.

دلایل افزایش قیمت برنج ایرانی چیست؟

کارشناسان حوزه کشاورزی چند عامل مهم برای جهش قیمت برنج در آبان 1404 ذکر می کنند:

1. کاهش سطح زیر کشت و کاهش تولید داخلی در نتیجه کمبود منابع آبی در شمال کشور

2. افزایش هزینه های تولید از جمله بذر، کود، کود و دستمزد کارگر

3. ضعف سیاست های تنظیم بازار و عدم کنترل بر زنجیره تامین و توزیع

4. احتکار و نقش دلالان در انبارهای برنج، که منجر به کمبود مصنوعی عرضه می شود

5. افزایش نرخ ارز که بر قیمت برنج وارداتی تاثیر گذاشته و قیمت داخلی را نیز بالا برده است

به نظر می رسد مجموعه این عوامل باعث شده تا دولت نتواند قیمت این کالای اساسی را کنترل کند.

دستور جدید دولت برای کنترل بازار برنج

طبق اعلامیه رامین رادفرمعاون مدیرکل دفتر بازرگانی داخلی وزارت جهاد کشاورزی در جلسه اخیر کارگروه تنظیم بازار پایه کالا مصوب شد که:

• درج قیمت مصرف کننده روی کیسه های برنج داخلی و وارداتی اجباری است

• تحویل برنج وارداتی باید از طریق انجام شود شرکت بازرگانی دولتی ایران و کارگروه های استانی

• سازمان های جهاد کشاورزی استان ها موظفند ثبت اطلاعات برنج در سامانه جامع انبارها و انجام بازرسی های فیزیکی

هدف از این تصمیمات جلوگیری از احتکار، کاهش نقش واسطه ها و ایجاد شفافیت در قیمت گذاری است.

آیا قانون جدید می تواند قیمت برنج را کنترل کند؟

با وجود مصوبات جدید، کارشناسان تردید دارند که این سیاست ها به تنهایی بتواند بازار را آرام کند. تجربه سال های گذشته نشان داده است که بدون نظارت و برخورد موثر با شبکه کارگزاریافزودن قیمت یا ثبت نام در سامانه ها تاثیر بسزایی در کاهش قیمت ندارد.

به خصوص زمانی که بیشتر برنج تولید شده در انبارها ذخیره می شود تا در صورت کمبود عرضه، با قیمت های بالاتر به فروش برسد.
از سوی دیگر افزایش نرخ دلار و هزینه حمل و نقل همزمان با فصل برداشت، فشار مضاعفی بر قیمت برنج وارد کرده است.

وضعیت تولید برنج در سه استان شمالی کشور

در حال حاضر سه استان گیلان، مازندران و گلستان آنها حدود 85 درصد برنج کشور را تولید می کنند. اما آمارها نشان می دهد که در سال 1404 سطح زیرکشت در برخی مناطق کاهش یافته است.

کمبود آب و هزینه بالای نهاده ها باعث شده است که بسیاری از کشاورزان کشت برنج را کنار بگذارند یا به ارقام کم کیفیت روی آورند.
این مشکل باعث کاهش عرضه و افزایش قیمت نهایی در بازار شده است.

همچنین محدودیت واردات برنج خارجی در ماه های اخیر و تاخیر در ترخیص محموله های وارداتی نیز یکی از عوامل کمبود در بازار اعلام شده است.

نظر کارشناسان درباره آینده بازار برنج

تحلیلگران اقتصادی معتقدند اگر دولت به صورت جدی سیاست گذاری کند حمایت از تولید داخلی و کنترل شبکه توزیع اجرا نمی شود، ممکن است در زمستان 1404 قیمت برنج دوباره افزایش یابد.
حتی برخی از کارشناسان این را پیش بینی می کنند قیمت برنج دم مشکی تارم می تواند 450 هزار تومان باشد برای هر کیلو

از سوی دیگر برخی معتقدند در صورت وجود حجم قابل توجهی برنج وارداتی و نظارت دقیق، ممکن است تا پایان سال روند افزایشی قیمت ها مهار شود.

سهم برنج از بودجه خانوار ایرانی

برنج پس از نان دومین محصول پرمصرف خانوارهای ایرانی است که افزایش شدید قیمت آن تاثیر مستقیمی بر معیشت مردم دارد.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، سهم برنج در هزینه های ماهانه خانوارهای شهری بیش از 8 درصد رسیده است
این در حالی است که تا دو سال پیش این رقم کمتر از 4 درصد بود.

افزایش 179 درصدی قیمت در سال گذشته به معنای حذف تدریجی برنج ایرانی از سفره بسیاری از خانواده هاست.

جدول قیمت جدید برنج ایرانی در بازار آبان ماه 1404

راهکارهای پیشنهادی برای کنترل قیمت برنج در ایران

کارشناسان برای کنترل بازار برنج راهکارهای کوتاه مدت و بلندمدتی را پیشنهاد کرده اند:

1. افزایش نظارت بر انبارها و حذف واسطه های غیر ضروری

2. واردات هدفمند برنج در فصول کم بازده

3. حمایت از تولیدکنندگان داخلی از طریق یارانه نهاده های کشاورزی

4. ایجاد یک سیستم قیمت گذاری و توزیع شفاف

5. اجرای پروژه های کشت قراردادی بین کشاورزان و دولت

آینده بازار برنج نامشخص است

افزایش چشمگیر قیمت برنج ایرانی در سال 1404 نشان از ضعف سیاستگذاری در حوزه امنیت غذایی در کشور دارد.
اگرچه دولت قول داده است با اجرای مقررات جدید از جمله سقف قیمت، نظارت بر موجودی و عرضه از طریق یک شرکت بازرگانی دولتی، از افزایش قیمت ها جلوگیری کند، اما بازار همچنان بی ثبات است.

به نظر می رسد تا زمانی که تولید داخلی تقویت نشود و واردات به موقع مدیریت نشود. قیمت برنج ایرانی همچنان در حال افزایش است.

منابع خبری

• خبرگزاری تمبر

• وزارت جهاد کشاورزی

• سایت اقتصاد آنلاین

• خبرگزاری ایلانا