بهرام مشیری نویسنده و پژوهشگر تاریخ در روز دوشنبه 28 آبان 1404 در سن 78 سالگی درگذشت و بر اثر خونریزی مغزی در بیمارستان هاگ ارواین کالیفرنیا درگذشت.
او دهه ها با برنامه های تلویزیونی و پژوهش های تاریخی به معرفی فرهنگ و هویت ایران پرداخت.
زندگی شخصی و تحصیلات
بهرام مشیری در 11 فروردین 1326 در خانواده ای فرهیخته در گلپایگان به دنیا آمد. پدرش عزت الله مشیری اهل روستای دور و مادرش از طایفه بختیاری بود. تحصیلات و فرهنگ پایه های اصلی زندگی او بود و این تحصیل او را به تحقیق و تاریخ نگاری سوق داد.
وی پس از اخذ دیپلم مدتی در شهربانی مشغول به کار شد اما علاقه به تحقیق و مطالعه باعث شد در سال 1353 برای ادامه تحصیل و اخذ مدرک فوق لیسانس در رشته مهندسی شیمی و علم مواد به آمریکا مهاجرت کند.
مسیر حرفه ای و فعالیت های رسانه ای
مشیری پس از اقامت در آمریکا فعالیت رسانه ای خود را آغاز کرد. او از سال 1381 با اجرای برنامه سرزمین جاوید به یکی از چهره های شناخته شده در بین فارسی زبانان خارج از کشور تبدیل شد.
وی در این برنامه درباره موضوعات مختلف از جمله تاریخ، ادبیات، دین، فلسفه و جامعه ایران صحبت کرد و سعی کرد شناخت عمیقی از ریشه های فرهنگی را به مخاطبان منتقل کند. دیدگاه های او اغلب آمیخته با نقد اجتماعی و دیدگاه عقل گرایانه بود.
دیدگاه ها و دغدغه های فکری
مشیری با نگاهی پژوهشی و انتقادی همواره در پی ترویج آزادی، روشنگری و خردگرایی بود. وی حذف خرافات از ذهن جامعه را ضروری دانست.
مواضع سیاسی و تاریخی
وی کودتای 28 مرداد را یکی از تلخ ترین لحظات تاریخ ایران دانست و آزادیخواهی محمد مصدق را ستود. در عین حال خود را وابسته به هیچ حزب و جریانی نمی دانست و همواره بر استقلال فکری تاکید می کرد.
از دیدگاه مشیری، انقلاب مشروطه آغاز حرکت مردم برای مشارکت و آزادی بود و باید روحیه آن در جامعه زنده شود.
علاقه به شاهنامه و ادبیات
شاهنامه خوانی و تحلیل شاهنامه یکی از ارکان برنامه های او بود. مشیری فردوسی را بزرگ ترین پاسدار زبان فارسی می دانست و سعی می کرد مفاهیم اخلاقی و تاریخی این اثر را به زبانی ساده برای عموم تبیین کند.
او معتقد بود که شاهنامه نه تنها یک اثر ادبی، بلکه سند هویت و فرهنگ ایرانی است و باید با دقت و احترام خوانده شود.
حادثه ترور و تهدید جان
وی در یکی از برنامه های خود از سوءقصد به جان خود صحبت کرد. وی توضیح داد که پس از این حادثه برای حفظ امنیت خود تحت حمایت اف بی آی و نهادهای امنیتی آمریکا قرار گرفت.
آثار مکتوب بهرام مشیری
از مهمترین آثار او می توان به دو کتاب اشاره کرد:
«نقد ویرایشهای انتقادی شاهنامه و تصحیح جدید داستان رستم و سهراب» – تحلیلی بر نسخههای مختلف شاهنامه.
وی همچنین در کتاب «از آتن تا هیروشیما» به فیزیک اتمی و پیامدهای انسانی فجایع هیروشیما و ناکازاکی پرداخته و تأثیرات این حوادث را از منظر علمی و فلسفی بررسی کرده است.
بهرام مشیری درگذشت
بهرام مشیری در روز یکشنبه 28 آبان 1394 (18 آبان 1394) بر اثر خونریزی مغزی در سن 78 سالگی در بیمارستان هاگ اروین کالیفرنیا درگذشت و میراث او در قالب آثار، گفتگوها و پژوهش های تاریخی او همچنان در میان علاقمندان به فرهنگ و اندیشه ایرانی زنده است.