اگرچه ریشه ترخون را از روسیه و سیبری می دانند، اما ایرانیان از گذشته با آن آشنایی داشتند و از این گیاه هم برای غذا و هم برای دارو استفاده می کردند. گلباف در استان کرمان با 28 روستا به شهر ترخون معروف است و بهترین ترخون ایران به دلیل شرایط آب و هوایی و خاک مناسب در این منطقه تولید می شود.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان گلباف می گوید: کشت ترخون در گلباف سابقه طولانی دارد، اما اهمیت آن در چند سال گذشته افزایش یافته است و در سال های اخیر مردم منطقه متوجه شده اند که گیاه ترخون نه تنها به عنوان سبزی خوراکی استفاده می شود، بلکه دارای اسانس با خواص دارویی بسیار بالا است و این اسانس در تولید فرآورده های دارویی به ویژه در داروسازی کاربرد دارد.
ابراهیم محمدخانی با بیان اینکه سطح زیر کشت ترخون در سال های اخیر از حدود 80 هکتار به 120 هکتار افزایش یافته است، می افزاید: کیفیت بالای ترخون گلباف باعث شده کشورهای پیشرفته ای مانند آلمان از اسانس آن در تولید داروهای بیهوشی استفاده کنند.
به گفته وی، ترخون از خانواده نعناع است و علاوه بر مصرف خوراکی، در صنایع آرایشی بهداشتی، بهداشتی و دارویی نیز کاربرد دارد.
ایجاد شغل با ترخون
تولید انبوه ترخون شغل های زیادی ایجاد کرده است. به گفته مدیر جهاد کشاورزی گلباف اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم از طریق کشت ترخون در منطقه بسیار چشمگیر بوده است.
ابراهیم محمدخانی می گوید: به عنوان مثال با راه اندازی کارگاه فرآوری گیاهان دارویی زمینه اشتغال برای بسیاری فراهم شده است، همچنین کشاورزان و کارگران زیادی در مراحل کاشت، برداشت و فرآوری این گیاه مشغول به کار هستند.
وی تاکید می کند: صرفه اقتصادی کشت ترخون در سال جاری با توجه به افزایش قیمت محصول مورد استقبال بیشتر کشاورزان قرار گرفته است، همچنین برنامه ریزی هایی برای صادرات این محصول به کشورهای اروپایی از جمله آلمان انجام شده است و با وجود محدودیت های ناشی از تحریم ها، صادرات از طریق کشورهای واسطه انجام می شود.
فرآیند خشک کردن
در فرآیند خشک کردن ترخون دقت زیادی می شود. پس از برداشت، گیاه در محیط های بسته با استفاده از تکنولوژی خاصی برای حفظ کیفیت اسانس خشک می شود. سپس در بسته بندی های ویژه برای عرضه داخلی و صادراتی آماده می شود. عملکرد ترخون خشک 2 تن در هکتار است و آبیاری گیاه ترخون به سه روش انجام می شود. غرقابی، جوی و آبیاری تیپ.