امید محمدی; بازار گروه خودرو: با گذشت حدود یک ماه از نیمه دوم سال، بار دیگر نگاه ها به سوابق خودروسازان داخلی معطوف شد. صنعتی که همواره درگیر «افزایش تیراژ» مضاعف و «چالش تامین منابع» بوده است. هر ساله در ماه های پایانی تابستان، نوید جهش تولید خودرو در نیمه دوم سال جاری مطرح می شود، اما سایه مشکلات ساختاری مانند عدم تعادل ارزی، قیمت گذاری دستوری و محدودیت های انرژی، این هدف را با بایدها و نبایدها مواجه کرده است. در حالی که وزارت حراست از هدف گذاری تولید یک میلیون و 500 هزار خودرو برای سال جاری خبر داده است، فعالان این صنعت از فاصله تصمیم و اقدام صحبت می کنند.
کارشناسان صنعت خودرو بر این باورند که تحقق افزایش تولید در نیمه دوم سال قبل از هر چیز در گرو «تامین پایدار ارز» و «جلوگیری از قطعی انرژی در فصل زمستان» است، از این رو به منظور بررسی وضعیت تولید خودرو و عرضه ارز، گفت وگویی اختصاصی با «احمد نعمت بخش»، دبیر انجمن خودروسازان ایران داشته ایم.
* آمارها حاکی از آن است که در شهریور ماه سال جاری رشد تولید خودرو آغاز شده است. آیا می توان انتظار داشت که در نیمه دوم سال شاهد افزایش محسوس تولید باشیم؟
امیدواریم این اتفاق بیفتد، سعی کردیم از ابتدای نیمه دوم سال تیراژ تولید را افزایش دهیم و شهریور نشانه های خوبی از آغاز این روند داشت، هرچند هنوز به نیمه دوم نرسیده بودیم. اما نکته مهم تامین به موقع ارز است. متأسفانه روند تخصیص ارز طولانی است و معمولا تا 200 روز برای تامین ارز خودروسازان زمان می برد و این موضوع فشار زیادی را به تولیدکنندگان وارد می کند. در جلساتی که با مسئولان داشتیم تاکید کردم که اگر عرضه ارز به صورت مستمر و با ثبات انجام نشود نمی توان انتظار جهش تولید داشت. بخشی از مواد اولیه و قطعات ما همچنان وابسته به ارز است و نمی توان همه چیز را فقط داخلی دانست. در صورت هماهنگی بانک مرکزی و وزارت حراست در تخصیص ارز قطعا افزایش تولید در نیمه دوم سال محقق خواهد شد.
وابستگی خودروسازان ایرانی به اروپا برای تاثیر مستقیم تحریم های جدید کافی نیست
* در شرایط فعلی تحریم ها و محدودیت های بین المللی بر تامین قطعات و تولید تاثیر گذاشته است؟
نه، ما چیز زیادی برای نگرانی نداریم. وابستگی خودروسازان ایرانی به اروپا برای تاثیر مستقیم تحریم های جدید کافی نیست. مشکل اصلی داخلی است. یعنی تامین ارز و نقدینگی به موقع انجام شود.
* یکی از مسائل همیشگی صنعت خودرو بحث قیمت گذاری است. الان تعدیل قیمت خودرو در چه مرحله ای است؟
بله، قیمت گذاری همچنان یکی از مشکلات اصلی صنعت خودرو است. بر اساس مصوبه شورای رقابت، قیمت گذاری خودروهای سواری به سازمان حمایت از مصرف کننده و تولیدکننده واگذار شده و وزارت حریم خصوصی نیز موظف به اطلاع رسانی است. البته شورای رقابت در حال بازنگری در برخی روش هاست تا کمی دست خودروسازان بازتر شود. درخواست ما این است که محاسبات بر اساس داده های واقعی و به روز باشد. سال گذشته قیمت های اعلام شده بر اساس نرخ ارز و مواد اولیه 6 ماه قبل محاسبه شد که زیان سنگینی به شرکت ها وارد کرد. اکنون تصمیم بر این است که با صنعت خودرو همکاری بیشتری صورت گیرد و قیمت گذاری با واقعیت های اقتصادی هماهنگ شود. خوشبختانه خود اعضای شورای رقابت به این نتیجه رسیدند که شرکت ها ضرر می کنند.
وقتی تامین ارز برای واردات قطعات و مواد اولیه با تاخیر چند ماهه مواجه می شود، طبیعی است که تولید به اهداف خود نمی رسد.
*وزارت حراست برنامه تولید یک و نیم میلیون خودرو را برای امسال اعلام کرده است، آیا به نظر شما امکان تحقق این هدف وجود دارد؟
با وضعیت فعلی عرضه ارز بعید می دانم. اخیراً با آقای محمد صادق مفتح، معاون وزیر صمت دیدار داشتیم. همانجا گفتم برخی از پرونده های تخصیص ارز ما هنوز مربوط به اسفند سال گذشته است. وقتی تامین ارز برای واردات قطعات و مواد اولیه با تاخیر چند ماهه انجام شود، طبیعی است که تولید به اهداف خود نمی رسد. اگر بتوانیم کمی بیشتر از سال گذشته تولید کنیم، دستاورد بسیار خوبی محسوب می شود.
* موضوع عدم تعادل انرژی به خصوص در فصل زمستان همواره بر تولید تاثیر گذاشته است. آیا نگرانی مشابهی برای امسال وجود دارد؟
اگر قطعی گاز یا برق داشته باشیم بدون شک بر تولید اثر منفی می گذارد. این شوخی نیست. وقتی گاز یا برق قطع می شود، خط تولید می خوابد. البته رئیس جمهور اعلام کرد که دولت برنامه ای برای جلوگیری از قطع برق در صنایع دارد. امیدواریم این وعده محقق شود تا دومین سال متوالی قطعی انرژی را تجربه نکنیم و بتوانیم به اهداف تولید برسیم.
از آقای فرزین رئیس کل بانک مرکزی خواستیم مجوز واردات «بدون انتقال ارز» را صادر کند.
* به عنوان دبیر انجمن خودروسازان ایران چه درخواستی از بانک مرکزی دارید؟
انتظار داریم روند تخصیص ارز تسهیل شود. از آقای فرزین رئیس کل بانک مرکزی خواستیم مجوز واردات «بدون انتقال ارز» را صادر کند. به عنوان مثال، اگر قطعه ای در کارخانه خراب شود و نیاز فوری به تعویض داشته باشیم، نمی توانیم در طی مراحل اداری تخصیص ارز چندین هفته منتظر بمانیم. خط تولید متوقف می شود. در چنین مواقعی باید اجازه واردات قطعه بدون انتقال ارز داده شود. خوشبختانه آقای فرزین در جلسات قول دادند که بدون توجه به مبدا ارز واردات را آزاد کنند، امیدواریم این وعده محقق شود تا روند تولید خودرو و سایر صنایع کشور با آرامش بیشتری پیش برود.