امید محمدی; بازار گروه خودرو: بازار خودروهای هیبریدی وارداتی در کشور این روزها به یکی از پرطرفدارترین موضوعات خودرویی تبدیل شده است. دو محصول برجسته هوندا، CR-V eHEV و ZR-V eHEV، در چین با قیمتی بین 160000 تا 229000 یوان موجود است. اما همین خودروها در بازار کشور به ترتیب با قیمت های 9 میلیارد و 900 میلیون تومان و 7 میلیارد و 500 میلیون تومان معامله می شوند. تفاوتی که برای بسیاری از مصرف کنندگان غیرقابل درک و حتی غیرمنطقی به نظر می رسد. اما نگاه دقیق تر به ساختار واردات، هزینه ها و بازار کشور نشان می دهد که پشت این تفاوت مجموعه ای از عوامل اقتصادی، سیاسی و ساختاری نهفته است.
قیمت در چین؛ قیمت واقعی کارخانه چقدر است؟
در بازار چین قیمت ها به صورت رسمی توسط «دانگ فنگ هوندا» اعلام می شود. نسخه CR-V eHEV 2.0L از حدود 159900 یوان (حدود 22500 دلار) شروع می شود و نسخه ZR-V eHEV 2.0L بین 179900 تا 228900 یوان (حدود 28600 دلار) قیمت دارد. در نتیجه حتی با نرخ امروز (دلار 113 هزار تومان) قیمت پایه این خودروها در بازار چین به ترتیب حدود 2.5 تا 3.2 میلیارد تومان خواهد بود. اعدادی که چندین میلیارد با واقعیت بازار کشور فاصله دارند.
تعرفه ها جهش قیمت دارند اما چقدر؟
اولین عاملی که باعث افزایش قیمت خودروهای خارجی می شود، تعرفه واردات است. با وجود معافیت های جزئی برای خودروهای هیبریدی، نرخ تعرفه رسمی همچنان حدود 15 درصد است. به این تعداد مالیات بر ارزش افزوده (9 درصد)، مالیات مقطوع (4 درصد) و سایر عوارض مانند هلال احمر، بیمه حمل و نقل و ترخیص نیز باید اضافه شود.
مجموع این ارقام به راحتی بیش از 30 درصد قیمت پایه را تشکیل می دهد. در حالی که برخی واردکنندگان درصدی فراتر از آن را برای پوشش نوسانات ارزی و هزینه های غیررسمی در نظر می گیرند.
تحریم ها، ارز و هزینه های پنهان
عامل دوم ساختار مبادلات ارزی است. واردات از چین به ایران به طور مستقیم انجام نمی شود و به دلیل تحریم های وحشیانه بانکی، پرداخت ها اغلب از طریق کانال های غیرمستقیم و گران انجام می شود. هر انتقال ارز شامل کارمزدهای بالا، خطر بلوکه شدن پول و نرخ های غیررسمی دلار است. علاوه بر این موارد، هزینه های حمل و نقل و بیمه دریایی، هزینه های گمرکی و نگهداری خودرو در بنادر را نیز باید به قیمت کل اضافه کرد.
بازار محدود و تقاضای بالا
عامل سوم خود بازار خودرو داخلی است. در شرایطی که واردات خودرو در سال های گذشته محدود یا ممنوع بوده، تقاضای انباشته قوی در این بازار شکل گرفته است. نتیجه این وضعیت، تشکیل بازاری کوچک با عرضه محدود و خریدارانی است که حاضرند برای داشتن برندهای خارجی هر بهایی را بپردازند. از طرفی بیشتر واردات در دست چند شرکت است و این انحصار قدرت تعیین قیمت را به واردکنندگان داده است.
سود واسطه ها و نقش دلالی
بر اساس شنیده های ما به طور متوسط شرکت های واسطه و واردکننده در ایران از هر خودرو بین 20 تا 30 درصد سود دریافت می کنند. علاوه بر این در بسیاری از معاملات، خودروها چندین بار دست به دست می شوند تا به مشتری نهایی برسند و در هر مرحله درصدی از سود به قیمت اضافه می شود. به این ترتیب یک خودروی 3 میلیاردی مونتاژ شده در چین به راحتی می تواند به بیش از 9 میلیارد تومان در بازار ایران برسد.
در پایان لازم به ذکر است که قیمت هوندا “CR-V eHEV” در چین بیش از 2.5 میلیارد تومان است، این خودرو تا پایان هفته گذشته در بازار داخلی به 9.9 میلیارد تومان رسید. همچنین هوندا ZR-V eHEV در پایان هفته گذشته در بازار داخلی به ۷.۵ میلیارد تومان در چین بیش از ۳.۲ میلیارد تومان رسید.
این فاصله قیمتی ناشی از فناوری یا ارزش افزوده نیست، بلکه هزینه های پنهان بازار خودرو مانند واسطه گری است که اجازه عرضه خودروهای ارزان قیمت به مشتریان داخلی را نمی دهد.
رسانه بازار آماده دریافت پاسخ شرکت واردکننده خودروهای هوندا «CR-V eHEV» و «ZR-V eHEV» در خصوص تفاوت قیمت در بازار داخلی و چین است. را