آیا می‌دانید مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی مشاغل سال 1403 تا پایان خرداد 1404 است؟
تاریخچه‌ای کوتاه از اظهارنامه مالیاتی در ایران
اظهارنامه مالیاتی یکی از ابزارهای کلیدی نظام مالیاتی برای ارزیابی درآمد مؤدیان و تعیین مالیات متعلقه است. این مفهوم در ایران سابقه‌ای چند ده‌ساله دارد و در طول زمان دستخوش تغییرات ساختاری و قانونی متعددی شده است.
ریشه‌های نظام مالیاتی مدرن ایران به دوره پهلوی اول بازمی‌گردد؛ جایی که با تدوین نخستین قوانین مالیاتی در دهه ۱۳۰۰، نخستین گام‌ها برای سازماندهی مالیات بر درآمد و دارایی برداشته شد. با تصویب قانون مالیات‌های مستقیم در سال ۱۳۴۵، برای نخستین بار اظهارنامه مالیاتی به‌عنوان یک سند رسمی و قانونی برای اعلام درآمد سالانه مؤدیان به رسمیت شناخته شد.
در دهه‌های بعد، با گسترش فعالیت‌های اقتصادی و افزایش تعداد مشاغل و شرکت‌ها، اهمیت اظهارنامه مالیاتی بیشتر شد. به‌ویژه پس از انقلاب اسلامی، با اصلاحات گسترده در قوانین مالیاتی، نقش اظهارنامه در شفاف‌سازی وضعیت مالی مؤدیان و تحقق عدالت مالیاتی برجسته‌تر شد.
در دهه ۱۳۸۰، سازمان امور مالیاتی کشور با هدف تسهیل فرآیندها و جلوگیری از تخلفات، به سمت الکترونیکی کردن نظام اظهارنامه حرکت کرد. از سال ۱۳۸۷ امکان ارسال الکترونیکی اظهارنامه برای اشخاص حقوقی فراهم شد و چند سال بعد، اشخاص حقیقی نیز ملزم به استفاده از نسخه‌های اینترنتی شدند.
امروزه، اظهارنامه مالیاتی نه‌تنها ابزاری برای اعلام درآمد، بلکه معیاری برای سنجش اعتبار مالیاتی مؤدیان و یکی از ارکان اصلی پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان به‌شمار می‌رود. تحول دیجیتال در نظام مالیاتی کشور، نقش اظهارنامه را از یک فرم کاغذی ساده به ابزاری هوشمند در ارزیابی دقیق درآمدها ارتقا داده است.
اول بیایید بدانیم اظهارنامه مالیاتی مشاغل چیست؟
اظهارنامه مالیاتی مشاغل یک فرم رسمی است که صاحبان مشاغل موظف‌اند هر ساله آن را تا پایان خرداد از طریق درگاه سازمان امور مالیاتی ارسال کنند. در این اظهارنامه، باید اطلاعات درآمد، هزینه، سود و زیان سالانه ثبت شود. اگر این کار را به‌درستی انجام ندهید، با جریمه‌های سنگین مالیاتی مواجه خواهید شد.
گروه‌بندی مشاغل؛ شما در کدام گروه قرار دارید؟
سازمان امور مالیاتی، صاحبان مشاغل را بر اساس میزان فروش سالانه به سه گروه اصلی تقسیم کرده است:
گروه اول: حرفه‌ای‌ها با تراکنش بالا
درآمد سالانه بیش از 30 میلیارد تومان
موظف به نگهداری دفاتر قانونی، ارسال اظهارنامه، گزارش معاملات فصلی، مالیات ارزش افزوده و صدور فاکتور الکترونیکی در سامانه مودیان می باشند.
بیشتر در مورد مشاغل گروه اول (مشاغل گروه بند الف) بدانیم :
از سال ۱۳۹۴ به بعد و با اجرای آیین‌نامه جدید گروه‌بندی مشاغل، نظام مالیاتی کشور شکل دقیق‌تر و طبقه‌بندی‌شده‌تری به خود گرفت. بر اساس این آیین‌نامه، تمامی اشخاص حقیقی که میانگین درآمد اظهارشده در اظهارنامه‌های مالیاتی آن‌ها طی دو سال اخیر بیش از ۳۰ میلیارد تومان باشد، در گروه اول مشاغل مالیاتی (معروف به گروه الف) قرار می‌گیرند. همچنین اگر درآمد قطعی مؤدی در آخرین ارزیابی نیز از این آستانه فراتر رود، مشمول همین گروه خواهد شد.
نکته جالب آن‌که، برخی از کسب‌وکارها فارغ از میزان درآمد، صرفاً به دلیل نوع فعالیت در گروه اول طبقه‌بندی می‌شوند. این دسته شامل موارد زیر است:
- صادرکنندگان و واردکنندگان کالا یا خدمات
- صرافی‌ها و هتل‌های دارای رتبه سه‌ستاره یا بالاتر
- کارخانه‌ها و صنایع دارای مجوز بهره‌برداری از نهادهای رسمی
- مراکز درمانی نظیر بیمارستان‌ها، کلینیک‌های تخصصی و زایشگاه‌ها
- فروشگاه‌های زنجیره‌ای دارای مجوز فعالیت
- مؤسسات حسابرسی، مشاوره مالی و خدمات حسابداری
- شرکت‌های فعال در حوزه حمل‌ونقل زمینی، دریایی یا هوایی
مشاغل گروه اول، بالاترین سطح الزامات مالیاتی را بر عهده دارند. این مؤدیان باید دفاتر قانونی (روزنامه، کل، دستی یا ماشینی)، مستندات مالی، و کلیه رویدادهای اقتصادی را با دقت بالا ثبت و نگهداری کنند. اطلاعاتی مانند فهرست شرکا، موجودی کالا در ابتدا و پایان دوره، ترازنامه و صورت سود و زیان از جمله مدارک کلیدی این گروه به شمار می‌آید.
جهت مشاهده سوابق و وضعیت مالیاتی، مؤدیان گروه اول می‌توانند با مراجعه به سامانه مالیاتی کشور و استفاده از کد ملی، وارد درگاه ملی خدمات مالیاتی شده و وضعیت بدهی یا پرونده‌های خود را پیگیری کنند.
گروه دوم: مشاغل با درآمد متوسط
درآمد سالانه بین 10 تا 30 میلیارد تومان
موظف به ارائه اظهارنامه با اسناد ساده‌تر و استفاده از سامانه مؤدیان
بیشتر در مورد مشاغل گروه دوم (مشاغل گروه بند ب) بدانیم :
در نظام مالیاتی ایران، مشاغل بر پایه میزان درآمد سالانه به سه گروه اصلی تقسیم می‌شوند. بر اساس آیین‌نامه گروه‌بندی، گروه دوم (گروه «ب») شامل افرادی می‌شود که طی دو سال اخیر، درآمد آن‌ها از محل فروش کالا یا ارائه خدمات در بازه‌ای بین ۱۰ تا ۳۰ میلیارد تومان قرار گرفته باشد؛ این مبلغ باید بر مبنای اظهارنامه مالیاتی ارائه‌شده توسط مؤدی محاسبه شده باشد.
همچنین، چنانچه درآمد قطعی این افراد طبق برگ قطعی مالیات صادرشده در دو سال گذشته نیز در همین محدوده (۱۰ تا ۳۰ میلیارد تومان) ثبت شده باشد، در گروه دوم طبقه‌بندی می‌شوند؛ حتی اگر ارقام اظهارشده در اظهارنامه با قطعی سازمان تفاوت داشته باشد.
این گروه معمولاً شامل کسبوکارهای متوسط، فروشگاه‌های بزرگ شهری، کارگاه‌های صنعتی یا خدماتی با گردش مالی متوسط است. مؤدیان گروه دوم باید طبق قوانین مالیاتی دفاتر و مدارک مشخصی را نگهداری کرده، صورت‌حساب‌ها را به‌درستی تنظیم و اطلاعات مربوط به خرید، فروش و سود و زیان خود را در مهلت قانونی به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند.
گروه سوم: مشاغل کوچک
درآمد سالانه کمتر از 10 میلیارد تومان
فقط ارسال اظهارنامه مالیاتی و ثبت اطلاعات در سامانه کافی است
بیشتر در مورد مشاغل گروه سوم (مشاغل گروه بند ج) بدانیم :
در چارچوب گروه‌بندی مشاغل مالیاتی، گروه سوم یا گروه «ج» شامل آن دسته از فعالان اقتصادی می‌شود که نه در گروه اول (پردرآمدها) و نه در گروه دوم (مشاغل متوسط) جای می‌گیرند. به عبارت دیگر، افرادی که درآمد آن‌ها پایین‌تر از سقف‌های تعیین‌شده برای دو گروه قبلی است، در رده سوم مالیاتی قرار دارند.
بر اساس معیارهای تعیین‌شده از سوی سازمان امور مالیاتی، اگر درآمد فرد حقیقی از محل فروش کالا یا ارائه خدمات طبق اظهارنامه‌های مالیاتی دو سال گذشته کمتر از ۱۰ میلیارد تومان باشد، در گروه سوم طبقه‌بندی می‌شود. همچنین، کسبوکارهای تازه‌تأسیس که حداکثر سه سال از زمان شروع فعالیت آن‌ها گذشته است، به‌صورت پیش‌فرض به گروه سوم تعلق دارند؛ حتی اگر اطلاعات دقیق درآمدی آن‌ها هنوز در دسترس نباشد.
اطلاعات مورد نیاز مؤدیان گروه سوم شامل موارد زیر است:
- اطلاعات هویتی و آدرس محل فعالیت
- مجوزهای صنفی یا مجوزهای رسمی دیگر
- جزئیات درآمد مشمول مالیات و معافیت‌های قانونی
- خلاصه درآمدها و هزینه‌های سالانه
- فهرست شرکا و سهام‌داران (در صورت وجود)
- مشخصات حساب‌های بانکی مرتبط با فعالیت شغلی
مشاغل گروه سوم معمولاً شامل کسبوکارهای خرد، مشاغل خدماتی کوچک و فروشگاه‌های محلی هستند. این گروه از انعطاف بیشتری در فرآیند مالیاتی برخوردارند، اما همچنان ملزم به رعایت اصول ثبت و گزارش مالی طبق ضوابط سازمان امور مالیاتی هستند.
اگر در تشخیص گروه شغلی خود اشتباه کنید، ممکن است مشمول تکالیفی شوید که اصلاً به شما تعلق ندارد یا بدتر، جریمه شوید!
️ اگر اظهارنامه‌تان را اشتباه ارسال کنید چه می‌شود؟
بیش از ۷۰٪ صاحبان مشاغل، بدون مشورت با کارشناس مالیاتی اقدام به ارسال اظهارنامه می‌کنند و معمولاً به یکی از مشکلات زیر برمی‌خورند:
- ثبت اشتباه اطلاعات درآمدی
- نادیده گرفتن معافیت‌های قانونی
- استفاده نادرست از سامانه مؤدیان یا دفاتر قانونی
- مشمول جریمه‌های غیرقابل بخشش
راه‌حل چیست؟ خدمات ویژه ما برای ارسال اظهارنامه مالیاتی مشاغل
در مؤسسه ما، با بهره‌گیری از کارشناسان باتجربه مالیاتی، خدمات زیر را به صورت تخصصی ارائه می‌دهیم:
- تعیین دقیق گروه شغلی شما
- تنظیم اظهارنامه به صورت اصولی، با بهره‌گیری از آخرین دستورالعمل‌های مالیاتی
- ثبت اظهارنامه در سامانه سازمان امور مالیاتی
- مشاوره رایگان درباره معافیت‌ها و کاهش مالیات
- پیگیری کامل مراحل تا دریافت رسید نهایی
جرائم عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی؛ هزینه‌ای که قابل پیشگیری است
ارسال اظهارنامه مالیاتی یکی از مهم‌ترین تکالیف قانونی هر مؤدی محسوب می‌شود. طبق قوانین مالیاتی کشور، کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول مالیات موظف‌اند در موعد مقرر، اطلاعات درآمد، هزینه، سود و زیان خود را از طریق اظهارنامه به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند. اما اگر این اقدام انجام نشود یا با تأخیر صورت گیرد، تبعات مالی و قانونی سنگینی در انتظار مؤدی خواهد بود.
عدم ارائه اظهارنامه در موعد مقرر چه عواقبی دارد؟
مطابق ماده ۱۹۲ قانون مالیات‌های مستقیم، چنانچه مؤدی اظهارنامه مالیاتی خود را در مهلت قانونی ارسال نکند:
- مشمول جریمه‌ای معادل ۳۰ درصد مالیات متعلق خواهد شد.
- این جریمه غیرقابل بخشش است، حتی اگر مؤدی در مراحل بعدی همکاری کامل داشته باشد.
- مؤدیانی که اظهارنامه نمی‌دهند، از معافیت‌های مالیاتی نیز محروم می‌شوند.
همچنین سازمان امور مالیاتی در صورت عدم دریافت اظهارنامه، اقدام به برآورد مالیات به‌صورت علی‌الرأس یا بر مبنای داده‌های موجود در سامانه‌ها و اطلاعات بانکی خواهد کرد. در این حالت، مؤدی حتی اگر درآمد کمی داشته باشد، ممکن است با مالیات سنگینی مواجه شود که امکان اعتراض به آن نیز محدود است.
سایر جرائم مرتبط با عدم ارائه اظهارنامه
- جریمه دیرکرد در پرداخت مالیات مشخص‌شده در اظهارنامه
- جریمه‌های مربوط به کتمان درآمد یا ثبت اطلاعات نادرست
- احتمال محرومیت از صدور مفاصاحساب و دریافت گواهی مالیاتی جهت شرکت در مناقصات و مزایدات
چطور از این جرائم جلوگیری کنیم؟
- ثبت‌نام و ورود به سامانه مالیاتی my.tax.gov.ir
- تکمیل دقیق اطلاعات شغلی و مالی
- ارسال اظهارنامه در موعد مقرر (تا ۳۱ خرداد برای اشخاص حقیقی مشاغل)
- دریافت تأیید نهایی و کد رهگیری
🕒 فرصت محدود است!
مهلت قانونی ارسال اظهارنامه مشاغل تا ۳۱ خرداد است. این فرصت معمولاً تمدید می شود ولی انجام تکالیف مالیاتی خود را به روزهای آخر موکول نکنید.
اگر مشاغل گروه اول هستید، همین حالا درخواست ارسال اظهارنامه خود را ثبت کنید .
اگر مشاغل گروه دوم هستید، همین حالا درخواست ارسال اظهارنامه خود را ثبت کنید.
اگر مشاغل گروه سوم هستید، همین حالا درخواستن ارسال اظهارنامه خود را ثبت کنید .
همین حالا تماس بگیرید تا مشاوران ما با بررسی رایگان، شرایط شما را بررسی و اظهارنامه‌تان را تنظیم کنند.
شماره تماس: 02165916423
راه ارتباط واتس آپ : 09124466238
وب‌سایت: www.iranezpin.ir
خدمات حضوری در تهران و مشاوره آنلاین در سراسر ایران
دفتر خدمات مالیاتی مهام حسابداران شایا (دفتر خدمات مالیاتی کد 1232) خدمت شما می باشد.