امید محمدی; بازار گروه خودرو: در ماه های اخیر بازار خودرو کشور همزمان با یک سری فشارها مواجه بوده است. از محدودیت های ارزی و اختلال در واردات گرفته تا کاهش تیراژ تولید، کمبود قطعات یدکی و رشد هزینه های حمل و نقل، در این بین خودروهای چینی که سهم زیادی از بازار مونتاژ و واردات کشور را به خود اختصاص داده اند، بیش از پیش در معرض خطر قرار گرفتند. ریسکی که می تواند بازار عرضه خودرو، خدمات پس از فروش و قطعات را با چالش جدی مواجه کند. از این رو برای بررسی وضعیت خودروهای چینی در بازار گفت وگویی با جواد میرآفتابی کارشناس صنعت خودرو داشته ایم؛
* اخیراً دولت چین محدودیت هایی را برای صادرات خودرو اعمال کرده است، به نظر شما این موضوع چه تاثیری بر بازار خودروهای داخلی خواهد داشت؟ آیا واردات قطعات مانند واردات خودرو با چالش مواجه است؟
واقعیت این است که طبق اعلام رسمی واردات خودرو با چالش مواجه شده و حجم آن کاهش یافته است. این موضوع به ویژه در واردات از چین به چشم می خورد. در پاسخ به قسمت دوم سوال شما، وقتی به آمار تولید شرکت های بزرگ نگاه می کنیم، نشانه های این مشکل کاملا مشخص است. به عنوان مثال شرکت های بزرگ خودروسازی چینی در کشور که سابقه طولانی در بازار ایران دارند، دیگر به اهداف تولیدی گذشته نزدیک نمی شوند.
* به افت تولید خودرو اشاره کردید، آیا آماری در این باره وجود دارد؟
بله، مثلاً زمانی یکی از خودروسازان بخش خصوصی هدف تولید سالانه 200 هزار خودرو را دنبال می کرد، اما امروز در 6 تا 7 ماه اول سال تولید به حدود 24 هزار خودرو رسیده است. با این روند بعید است تا پایان سال حتی به 90 یا 100 هزار واحد هم برسد. در حالی که در سال های گذشته معمولا تیراژ تولید بالای 160 تا 170 هزار دستگاه بود.
* علت کاهش تولید خودروهای مونتاژی در کشور چیست؟ آیا فقط به سیاست های تجاری چین مربوط می شود؟
این افت نشان می دهد که در تامین قطعات اصلی با مشکل مواجه بودیم. اگرچه برخی از قطعات به صورت محدود داخلی سازی می شوند، اما نکته اصلی تامین قطعات کلیدی از خارج است. وقتی واردات این قطعات مختل شود، طبیعتا تولید کاهش می یابد.
* یکی از چالش های جدید صنعت خودرو کمبود قطعه در بازار لوازم یدکی است. موضوع تامین قطعات با چه مشکلاتی مواجه است؟
قطعا تاثیر مستقیم دارد، وقتی تامین قطعات خط تولید با مشکل مواجه می شود، بازار افترمارکت و قطعات یدکی نیز تحت فشار است. روند کلی بازار قطعات در حال کاهش است. البته برخی از برندها و شرکت های کوچک تری که در این مدت وارد بازار شدند، توانستند با سهولت بیشتری قطعات را از کشورهای همسایه وارد کنند، اما در مجموع بازار با کمبود مواجه است.
حتی در نمایندگی های خودروسازان داخلی نیز کمبود قطعات وجود دارد. من شخصا در شهرهای مختلف مشاهده کرده ام که مشتریان باید دو هفته قبل برای تعویض روغن ساده وقت بگذارند.
* کمبود لوازم یدکی خودرو در بازار فقط مربوط به خودروهای وارداتی است یا شامل مونتاژ هم می شود؟
نه، این موضوع از این حرف ها قدیمی تر است و امروز فقط پررنگ تر شده است. حتی در نمایندگی های خودروسازان داخلی نیز کمبود قطعات وجود دارد. من شخصا در شهرهای مختلف مشاهده کرده ام که مشتریان برای تعویض ساده روغن باید دو هفته قبل وقت بگیرند. در خدمات اولیه و ثانویه، گاهی اوقات تامین قطعات دشوار است.
* بازار خودرو شاهد تنوع عجیب خودروهای هیبریدی و برقی است، این موضوع چه چالش هایی را در تامین لوازم یدکی خودرو برای مالکان ایجاد می کند؟
حدود 70 درصد از ارزش یک خودروی الکتریکی مربوط به باتری آن است. در کشور ما نه تکنولوژی تولید این باتری ها را داریم و نه امکان ساخت آن ها را داریم. بنابراین ما کاملاً به واردات وابسته هستیم. این موضوع خطری جدی برای شرکت ها، سیاست گذاران صنعتی و حتی مصرف کنندگان محسوب می شود.
* به نظر شما مهمترین دغدغه خودروهای برقی در بازار خودرو چیست؟
سوال مهم این است که کی قرار است باتری این خودروها را تا 5 یا 6 سال دیگر تامین کند؟ کجا باید وارد شود؟ آن هم در شرایطی که فروش این تجهیزات به کشور با محدودیت های جدی همراه است. اگر از هم اکنون فکری به حال این موضوع نکنیم، در آینده با بحران جدی نگهداری خودروهای برقی مواجه خواهیم شد.
با توجه به روندهای فعلی بازار به سمت افزایش قیمت ها و آشفتگی بیشتر پیش می رود
* به عنوان آخرین سوال، آینده بازار خودرو و لوازم یدکی را در 3 ماهه پایانی سال چگونه ارزیابی می کنید؟
با توجه به روندهای فعلی بازار به سمت افزایش قیمت ها و آشفتگی بیشتر پیش می رود. افزایش ناگهانی نرخ ارز به طور مستقیم بر قیمت قطعات تاثیر می گذارد. از طرفی افزایش قیمت بنزین باعث رشد هزینه های حمل و نقل می شود. مجموع این عوامل چه از نظر قیمت و چه از نظر عرضه به بازار فشار می آورد و به نظر من این سردرگمی در کوتاه مدت بیشتر خواهد شد.