مراسم بزرگداشت تاریخ سینمای عصر امروز ۱۹ دی ماه با حضور فریدون جیرانی، جمشید گرگین، حامد بهداد، محمد کارت، تهمینه میلانی، سیروس الوند، محسن امیر یوسفی، جواد طوسی بهاره رهنما و دیگر چهره های سینما برگزار شد. در فرهنگسرای نیاوران.
محسن امیریوسفی رئیس سابق کانون کارگردانان در این مراسم درباره مسعود کیمیایی گفت: نام استاد کیمیایی بخش مهمی از تاریخ سینمای ایران است.
وی افزود: اولین نمایش فیلم سینمایی «قیصر» او دقیقا در همین روز برگزار شد. اکران قیصر شباهت جالبی با امروز دارد و سینمای ایران را قبل و بعد از خود متحول کرده است.
امیریوسوفی با اشاره به دیگر چهره های سینمای ایران که در این مراسم حضور نداشتند، گفت: جای خیلی از دوستان شما در این مراسم خالی است. داریوش مهرجویی عزیز، می دانم که چقدر به یاد او بودید و از اتفاقی که برای او افتاد چقدر رنجیدید. عباس کیارستمی، علی حاتمی، ناصر تقوایی و همکارانت در فیلم قیصر؛ از مازیار پرتو تا ناصر ملک مطیعی، جمشید مشایخی و بهروز ووشوقی.
میلانی: من تمام 14 فیلمم را مدیون استاد کیمیایی هستم
تهمینه میلانی در ادامه این مراسم گفت: چهل سال پیش این افتخار را داشتم که دستیار کیمیایی باشم و هفت سال با او همکاری داشته باشم. دوران عجیبی که کمتر از آن صحبت می شود. سینما نخواندم و 14 فیلم ساختم که همه را مدیون کیمیایی هستم.
این کارگردان ادامه داد: کیمیایی فقط به خاطر ساخت «قیصر» یا «آهو» باید یک عمر بخورد و بخوابد و از زندگی لذت ببرد. تاثیر این دو فیلم در تاریخ سینمای ایران بی نظیر است. در هر کجای دنیا که زندگی می کرد، بی شک او را به عنوان استاد سینمای ایران بر سر می گذاشتند.
میلانی در ادامه به ذکر خاطراتی از آشنایی خود با کیمیایی پرداخت و گفت: شما همیشه معلم من هستید و 40 سال رابطه محترمانه بین من و استادم وجود داشته است.
در ادامه مجری برنامه یادداشتی از فرامرز هاروکان را قرائت کرد.
فرهادی: هیجان سینمای کیمیا فیلمسازان زیادی را تربیت کرد
اصغر فرهادی نیز در کلیپی گفت: فیلم قیصر پس از اکران مسیر سینمای ایران را تغییر داد. انتخاب چنین شبی و چنین بهانه ای که به موازات اولین اکران قیصر در سینماهای ایران است، برایم معنا دارد.
وی ادامه داد: اینکه با گذشت نزدیک به 60 سال هنوز فردی که آن گام های اولیه را برداشته حضوری پویا و زنده است و با وجود همه فراز و نشیب هایی که در مسیری که طی کرده و قولی که به خود داده است قابل ستایش است. است
فرهادی با اشاره به اینکه کیمیایی فیلمسازان بعدی خود را ساخته است، گفت: هیچ فیلمسازی به اندازه کیمیایی در ساخت درصد زیادی از سینماگرانی که بعد از او فیلمساز شدند سهمی نداشته است. وقتی بسیاری از جوانان فیلمی از کیمیایی را دیدند و شور و شوق فیلم های او را حس کردند، پس از ترک تئاتر تصمیم گرفتند که سینماگر شوند. بسیاری از آنها فیلمسازان تأثیرگذاری شدند.
این فیلمساز درباره سبک فیلمسازی کیمیایی افزود: فیلم های او جدای از سبک و سیاق منحصر به فردشان، از هوش و ذوق دوست داشتنی برخوردارند که کمتر دیده می شود. شور کار او را باید اول حس کرد و فهمید. تنها فیلمساز دیگری که این علاقه را داشت داریوش مهرجویی بود. این شور و شوق بسیاری از مردم را به فیلمساز شدن علاقه مند کرد.
وی ادامه داد: احساس می کنم فیلم های کیمیاگری که می بینم ساخته یک نقاش یا داستان نویس است. تلفیقی از نقاشی و ادبیات را در سینمای او که مخاطب عام دارد در کمتر فیلمسازی دیدم. کیمیایی آدم با دانشی است و این را در رابطه شخصی ام با او دیدم. این موضوع او را به جایگاهی ستودنی و قابل احترام می برد.
بهداد: خوشحالم که دیالوگ های کیمیاگری به لبم آمد
حامد بهداد نیز در این مراسم روی سن آمد و در این مراسم گفت: من هر پلان و میزانسن های کوچک فیلم های کیمیا را نه به مارکس که به شاهنامه وصل می کنم. نام مسعود کیمیایی به تاریخ پیوند خورده است، عمر سینما زیاد نیست. شما یک هزاره با ادبیات روبرو بودید. شما از حافظ، مولانا، سعدی و… صحبت می کنید.
وی افزود: عمر سینما زیاد نیست اما ناصر تقوایی می گوید شعر امروز با سینما گفته می شود. چه شاعری در این عمر کوتاه صد ساله متولد شده است، قهرمانان فیلم هایش چگونه به دنیا می آیند و کشته می شوند و صحنه هایش بازی می شود.
بهداد ادامه داد: ساختن چنین فیلمی در 24 سالگی نبوغ می خواهد، این را زمانی که با کیمیایی کار کردم با وجود اینکه آن موقع اعتماد به نفس داشتم متوجه شدم، اما وقتی قرار بود جلوی دوربین او بروم نتوانستم. صبح بخواب اضطراب بازیگری ندارم اما تا صبح نتونستم بخوابم. با خودم گفتم او در صحنه است و به شما می گوید چه کار کنید، چرا استرس دارید؟
این بازیگر افزود: هر قهرمان، هر افسانه ای مرکب خودش را می خواهد. ترکیب شیمیایی بهروز و طوقی بود. «قیصر» با بهروز ساخته شد. تو تمام این سالها به تنهایی ادامه دادی خیلی خوشحالم که دیالوگ های کیمیاگری به لبم آمده و در کارنامه کاری ام فیلم های «جنایت» و «محاکمه در خیابان» دیده می شود.
سرویس الوند: نسل ما از مسعود یاد گرفت
سرویس الوند نیز در این مراسم گفت: «قیصر» مانند سیلی بر گوش سینمای ایران بود و سینما را به خود آورد. همه ما مدیونیم. نسل ما از مسعود یاد گرفت. هنوز هم همینطور است و سایه اپلیکیشن بالای سرمان خواهد ماند.
جواد طوسی نیز متنی درباره مسعود کیمیایی خواند.
علی ربیعی معاون اجتماعی رئیس جمهور نیز در این مراسم گفت: بدون کیمیاگران ایران دچار فقر می شود.
اوجی: کیمیایی در حال ساخت یک فیلم جدید است
علی اوجی بازیگر نیز در این مراسم گفت: کیمیایی در سینماگران دیگر تکثیر شد و خیلی ها به عشق او سینماگر شدند. چگونه می توانم در مورد کسی صحبت کنم که وقتی اسم فیلم هایش را می خوانیم باید یک نفس عمیق بکشیم؟ برای خواندن نام این 32 فیلم باید نفس عمیقی بکشیم. وقتی فیلم «خیانت» را تهیه کردم خدا مرا دوست داشت.
وی افزود: کیمیایی جوان ترین کارگردانی بود که من تهیه کننده فیلمش بودم. هیچ راهی برای سر گذاشتن کلاه وجود نداشت. در فیلم بزرگی مثل «خیانت» همه چیز از دکور، صحنه، نور، لباس و همه چیز زیر نظر او می گذشت.
اوجی در ادامه از ساخت شصتمین فیلم بلند مسعود کیمیایی خبر داد و گفت: در این شرایط برای فیلم های اجتماعی، فیلم «خیانت» یکی از موفق ترین فیلم های سینمای اجتماعی در پنج سال اخیر است و برای من در بخش خصوصی که کیمیایی فیلمی ساخت که در اقتصاد سینما موثر بوده است.
جیرانی: از «قیصر» فهمیدیم که تصویر زبان سینماست
فریدون جیرانی نیز با خواندن متن به خاطرات خود از تماشای «قیصر» اشاره کرد و گفت: من از نسل اول جوانان سینمای شهرستان هستم. تاکید من روی نسل به این دلیل است که متولدین بعد از ما از دهه 40 تا 70 با دیدن فیلم های کیمیایی به سینمای او علاقه مند شدند.
رئیس کانون کارگردانان ادامه داد: بعد از مدتی که به سینما رفتم احساس کردم باید افکار و عقایدم را با زبان سینما بیان کنم. از سزار یاد گرفتیم که تصویر زبان سینماست. فهمیدیم پشت هر چیزی در سینما یک فکر، مضمون و مکاشفه نهفته است. دیالوگ هایی شنیدیم که قبلا در سینمای ایران نشنیده بودیم. متوجه تاثیر موسیقی فیلم بر روی فیلم شدیم. با قیصر با سینمای فیلمسازی که از سرگردانی در سینما به وجود آمده بود آشنا شدیم. فیلمسازی که تحولات فکری را دنبال می کرد و شعر می خواند. او چپ جدید را می شناخت و انقلاب کوبا بر او تأثیر گذاشته بود. ساعدی و منتقدان سینما شناخته شده بودند.
کیمیایی: هنوز فکر می کنم کاری نکرده ام
مسعود کیمیایی همچنین با اشاره به اینکه در سینمای ایران کارگردانان بصیر داریم گفت: همه هنرمندان دنیا یک نفر هستند و آن یک نفر شما هستید. ما هنرهای دنیا هستیم، بیان نمی شویم. چه تعداد کارگردان خوب در این انجمن مدیران داریم که نامی از آنها برده نشد، اما خودشان رئیس هستند. تفکر، درک، فهم، درک و فهم دارند.
وی افزود: نوشتم، نقاشی کردم، فیلم ساختم و هنوز فکر می کنم کاری نکرده ام.
کیمیایی ادامه داد: دلم برای خیلی ها تنگ شده است. از داریوش مهرجویی گرفته تا احمدرضا احمدی و بیژن الهیامه دو نفر هستند که در حال حاضر در ذهن من هستند و دلم برایشان تنگ شده است. یکی از پسرانم که راهش را گم کرده، راه خودش را نرفته، پای من ایستاد و دیگری بهروز وستقی است.
قیصر کارگردان درباره رابطه خود با بهروز وثوقی گفت: رابطه من با بهروز رابطه بازیگر و کارگردانی نبود. بهروز ترفندهایی داشت که باید یاد می گرفتی تا خفتگان درونش را بیدار کنی، سرشار از حس و استعداد بود.