این گزارش نشان می دهد که با انتقال تدریجی قدرت اقتصادی از غرب به شرق و رشد چشمگیر برخی از کلان شهرهای آسیایی، مرکز ثقل اقتصاد شهری در جهان در حال جابجایی است.
همچنین نمودار این گزارش تفاوت بین «شهری که امروز بزرگ است» و «شهری که احتمالاً در آینده بزرگ می شود» را به تصویر می کشد و این به تنوع و پویایی در اقتصاد شهری جهانی اشاره دارد.
توکیو و نیویورک همیشه پیشتاز هستند
بر اساس داده های این گزارش، شهرهای توکیو و نیویورک در طول دهه های گذشته جایگاه خود را به عنوان دو قطب بزرگ اقتصاد شهری حفظ کرده اند.
اما توکیو از دهه 2023 روند نزولی دارد و به رتبه چهارم سقوط می کند.
توکیو (و ژاپن به طور کلی) با جمعیت سالخورده و کاهش نرخ باروری مواجه است. با کاهش جمعیت جوان و فعال، ظرفیت تولید، نیروی کار و پویایی اقتصادی کاهش می یابد که عاملی است که رشد تولید ناخالص داخلی را محدود می کند.
بر اساس ارزیابی این موسسه، شرکتهای ژاپنی نتوانستهاند در بخش «خدمات با ارزش افزوده بالا» با رقبای منطقهای و جهانی همگام باشند. یعنی “مزیت نسبی” سابق آنها در این زمینه کاهش یافته است.
توکیو همچنین در جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) ضعیف است. این سرمایهگذاریها نه تنها منابع مالی، بلکه نوآوری، مدیریت مدرن و کارایی اقتصادی را نیز به ارمغان میآورد – عاملی که نقش کلیدی در رشد شهری دارد. در نتیجه، برخلاف برخی از رقبای آسیایی خود که با سرمایه گذاری خارجی و تمرکز بر صنایع نوآورانه رشد کرده اند، توکیو کمتر از این منبع پتانسیل رشد بهره برده است.
آغاز عصر جدید اقتصاد شهری؛ قدرت از اقیانوس اطلس به اقیانوس آرام حرکت می کند
بررسی روندهای دو دهه اخیر نشان می دهد که رشد اقتصادی شهرهای آسیایی از دهه 2020 تشدید شده است. شانگهای، سئول و حتی کلان شهرهایی مانند اوزاکا-کیوتو در گذشته رشد قابل توجهی را تجربه کرده اند. افزایش جمعیت شهری، توسعه فناوری و صنایع تولیدی، سرمایه گذاری خارجی و نقش پررنگ در زنجیره تامین جهانی از مهمترین عوامل این جهش به شمار می روند.
پیش بینی ها تا سال 2050 نشان می دهد که چین و کره جنوبی در حال تثبیت موقعیت خود به عنوان مهم ترین قطب های اقتصاد شهری آینده هستند. روندی که عملاً انتقال قدرت اقتصادی از غرب به شرق را تسریع کرده است.
در مورد سئول، سرمایه انسانی قوی، اقتصاد پویا، اشتغال کافی، اینها موتور رشد سئول هستند، اما مشکلات زیست محیطی، کیفیت زندگی و جمعیت می تواند مانع از پایداری این رشد شود.
در مورد شانگهای در این گزارش، این شهر به نماد «ظهور آسیا» در اقتصاد شهری تبدیل شده است. با اقتصاد بزرگ و رو به رشد، زیرساخت های صنعتی و خدماتی، و چشم انداز بلندمدت که آن را به رقیبی جدی برای قدرت های شهری سنتی تبدیل می کند.
کاهش نسبی ستارگان غربی اگرچه شهرهای بزرگی مانند لندن، لس آنجلس، پاریس و شیکاگو هنوز جزو ده اقتصاد برتر جهان هستند، روند داده ها نشان می دهد که موقعیت آنها در حال کاهش است. کاهش سهم اقتصادهای غربی از تولید جهانی، کاهش سرعت رشد جمعیت و محدودیتهای ساختاری از مهمترین دلایل این کاهش تدریجی عنوان شده است.
از سوی دیگر، شهرهایی مانند سانفرانسیسکو و به ویژه شانگهای رشد قابل توجهی را به ثبت رسانده اند و در پیش بینی سال 2050 جزو ده اقتصاد شهری برتر جهان هستند.
شهرهایی که از صدر فاصله گرفته اند برخی از شهرهایی که در ابتدای دهه 2000 جزو اقتصادهای بزرگ بودند، در افق 2050 با کاهش قابل توجهی در موقعیت خود مواجه هستند.
واشنگتن دی سی، اوزاکا-کیوتو، سائوپائولو، ناگویا (سومین شهر صنعتی ژاپن) این روند پویایی گسترده اقتصاد شهری و ترکیب متغیر قدرت اقتصادی در جهان را نشان می دهد.
تغییر قابل توجه در معیارهای قدرت اقتصادی
اقتصاددانان هشدار داده اند که تکیه صرف بر «تولید ناخالص داخلی اسمی» تصویر کاملی از قدرت یک شهر ارائه نمی دهد. زیرا این شاخص به شدت تحت تاثیر نرخ ارز، تورم و ساختارهای اقتصادی است. علاوه بر این، شاخص هایی مانند کیفیت زندگی، توزیع درآمد، پایداری محیطی، سطح فناوری و نرخ توسعه زیرساخت نیز نقش مهمی در تعیین قدرت واقعی یک شهر دارند.
چشم اندازی از آینده اقتصاد شهری جهان
بر اساس پیشبینیهای آکسفورد اکونومیکس، جهان تا سال 2050 شاهد ترسیم مجدد نقشه اقتصاد شهری خواهد بود. در این آینده نزدیک، آسیا سهم بزرگی از اقتصاد جهانی را در اختیار خواهد گرفت و برخی از ابرشهرهای آن جایگاه سنتی شهرهای غربی را در اختیار خواهند گرفت. این تغییر بزرگ اقتصادی تأثیرات قابل توجهی بر تجارت جهانی، بازار کار، تحولات فناوری و حتی توازن سیاسی قدرت در جهان خواهد داشت.
به نظر می رسد دوران جدیدی در حال شکل گیری است. دورانی که اقتصاد جهانی از محور اقیانوس اطلس به محور اقیانوس آرام تغییر خواهد کرد و شهرهای آسیایی بازیگران اصلی آن خواهند بود.