در حالی که قیمت جهانی هر کیلو برنج مرغوب تنها یک دلار است، مصرف کنندگان ایرانی این محصول را سه برابر گرانتر خریداری می کنند. کارشناسان دلیل این گرانی را سودجویی از سوی واسطه ها، هزینه های بالای تولید و ضعف نظارت بر واردات می دانند.
فارس نوشت: فاصله قیمتی بین بازارهای جهانی و داخلی برنج در حالی به بیش از سه برابر رسیده است که بررسی ها نشان می دهد عوامل متعددی از جمله دلالی، سودجویی واردکنندگان، افزایش هزینه های تولید و ساختار نامناسب کشاورزی در این گرانی موثر است.
امیر آقاجانیان، عضو انجمن تولیدکنندگان و عرضه کنندگان برنج گفت: در حالی که قیمت جهانی هر کیلو برنج مرغوب حدود یک دلار است، برنج ایرانی با نرخ سه دلار به فروش می رسد. وی افزود: قیمت تمام شده هر کیلو برنج طارم و هاشمی برای کشاورزان شمال کشور حدود 140 تا 145 هزار تومان است اما در بازار همین محصول با نرخ 350 تا 360 هزار تومان به فروش می رسد.
آقاجانیان با اشاره به نقش واسطه ها و شبکه نامناسب توزیع گفت: افزایش بی رویه قیمت ها نتیجه فعالیت واسطه ها و عدم نظارت موثر در بازار است تا عدم تولید. پس از صدور مجوز واردات انتظار می رفت قیمت ها تعدیل شود اما ضعف در سیستم توزیع و احتکار برخی سودجویان باعث شد تا بازار همچنان ملتهب بماند.
از سوی دیگر وزیر جهاد کشاورزی روز گذشته اعلام کرد که یکی از واردکنندگان برنج تنها از محل گرانفروشی بیش از 250 میلیون دلار سود غیرقانونی به جیب زده است. این اظهار نظر حاکی از وجود خلاءهای جدی در نظارت بر واردات و قیمت گذاری است.
کارشناسان بخش کشاورزی نیز معتقدند گرانی برنج تنها ناشی از دلالان نیست، بلکه هزینه های بالای تولید نیز نقش مهمی در این روند دارد. افزایش قیمت نهاده ها، کوچک بودن زمین های کشاورزی، ضعف مکانیزاسیون و بهره وری پایین در مزارع شمال کشور از جمله عواملی است که باعث افزایش قیمت تمام شده تولید شده است.
یک کارشناس بازار برنج در گفت وگو با فارس گفت: وقتی کشاورز در زمین کوچکی با ابزار سنتی تولید می کند طبیعتاً هزینه تولید افزایش می یابد و از سوی دیگر واردکنندگان با استفاده از رانت و عدم شفافیت بازار را در اختیار می گیرند و با گران فروشی و احتکار قیمت ها را افزایش می دهند.
آقاجانیان همچنین گفت: اگر نظارت بر زنجیره واردات تا عرضه تشدید نشود و دلالان مهار نشوند، امکان کاهش قیمت در کوتاه مدت وجود ندارد.
برنج یکی از محصولات اصلی سبد غذایی خانوارهای ایرانی است که افزایش مداوم قیمت آن فشار مضاعفی بر معیشت مردم وارد کرده است. فعالان بازار معتقدند برای بازگرداندن ثبات به این بازار، دولت باید با ایجاد شفافیت در زنجیره تامین، حذف واسطه ها و حمایت از مکانیزاسیون کشاورزی، مسیر تولید به سمت مصرف را اصلاح کند.