ماجده که خود را «صدای نسل سرکوب شده» می نامد، چندی پیش با فیلم «آهنگ سیما» جایزه افتخاری جشنواره تورنتو را دریافت کرد و بار دیگر نشان داد که هنرش سلاحی برای تغییر است.
از اجراهای جسورانه در تلویزیون کابل تا ایستادن در کاخ سفید، ماجده مسیری پر فراز و نشیب را طی کرده است. راهی که از کودکی پرتلاطم در کابل آغاز شد و به شهرت جهانی رسید. اما در پشت پرده روشن، چالش های فرهنگی، تهدیدها و مهاجرت های اجباری پنهان است. اما این زن کیست و چه کرد؟
ریشه های جنگ زده
مژده جمال زاده در ۱۶ دسامبر ۱۹۸۵ در کابل به دنیا آمد. خانواده او، سنتی اما روشنفکر، در بحبوحه هرج و مرج جنگ داخلی افغانستان زندگی می کردند. پدرش که دیپلمات و مهندس بود در مهاجرت آنها نقش اساسی داشت. در پنج سالگی که راکت ها آسمان کابل را تکان دادند، خانواده به کانادا گریختند و در بریتیش کلمبیا ساکن شدند. مجده بعداً در مصاحبه ای با بی بی سی گفت: «کابل زخم هایم را التیام بخشید، اما کانادا به من بال داد.
خلاصه این گزارش را در ویدئوی زیر ببینید:
ماجده در تورنتو، جایی که زمستان‌ها سردتر از خاطرات جنگ بود، با موسیقی آشنا شد. از کودکی، صدای مادرش که لالایی های پشتو می خواند، او را به خواندن تشویق می کرد. اما آموزش رسمی او در روزنامه نگاری تلویزیونی از موسسه فناوری بریتیش کلمبیا بود. عرصه ای که بعدها به برنامه تلویزیونی او جان داد. مژده که از کودکی مدلینگ را نیز تجربه می کرد، در سال 2017 به عنوان یکی از 30 زن زیبای جهان انتخاب شد، چهره ای ظریف، اندامی متناسب و لبخندی که غم مهاجرت را در خود پنهان می کند، او را به یک مدل مشهور در کانادا تبدیل کرد.
از کانادا تا قلب افغانستان
مژده در سال 2010 تصمیم گرفت به ریشه های خود بازگردد. با انتشار تک آهنگ «رویا» به زبان انگلیسی مورد توجه رسانه های افغانستان قرار گرفت. اما نقطه عطف بازگشت به کابل در سال 2011 بود. نمایشی گفتگو محور درباره موسیقی، جامعه و حقوق زنان با دعوت از هنرمندان برجسته.
این شجاعت هزینه داشت. افغانستان چندین بار به برنامه او هشدار داد و یک بار هم به دلیل بی حجابی پخش را متوقف کرد. ماژده بعدها گفت: نمی خواهم کلیشه باشم؛ زنی که فقط ازدواج می کند و بچه دار می شود، من صدای زنان ساکت هستم. برنامه او که میلیون ها بیننده داشت، درباره خشونت خانگی، تحصیل دختران و آزادی بیان بحث می کرد. ماجده که تحصیلات رسمی موسیقی ندارد، خود را «هنرمند» نمی‌داند، اما ترانه‌های او مانند «عشق من» (2017) و «سیا مو جان» (2025) مملو از پیام‌های امید و عشق است.
کاخ سفید، جشنواره ها و آلبوم ها در راه است
مژده اولین خواننده افغان بود که در سال 2017 با حضور باراک اوباما و میشل اوباما آهنگی را برای روز جهانی زن در کاخ سفید اجرا کرد. این اجرا به نمادی از پیروزی مهاجران افغان تبدیل شد. او در سال ۲۰۱۴ برنده جایزه بهترین خواننده زن جشنواره موسیقی آریانا شد. تک‌آهنگ‌های او به زبان فارسی و انگلیسی میلیون‌ها بازدید در یوتیوب دارد – از «هرات» (2025) تا «اوبه ته راوروم» (2025).
او هنوز یک آلبوم کامل منتشر نکرده است، اما اعلام کرد که اولین آلبوم انگلیسی اش در سال 2025 منتشر می شود. او به عنوان بازیگر در فیلم هایی مانند آهنگ سیما (2025) ظاهر شد و در جشنواره فیلم تورنتو جایزه گرفت. مدلینگ او برای برندهای کانادایی و سخنرانی او در کنفرانس های زنان، او را به یک فعال جهانی تبدیل کرده است.
تهدید، مهاجرت مجدد و شایعات
شهرت بشارت تهدیدهایی را به همراه داشت. در زمان طالبان برنامه او ممنوع شد و او به کانادا بازگشت. در سال 2021، پس از سقوط کابل، مژده کمپین هایی را برای نجات زنان هنرمند راه اندازی کرد. شایعات در مورد ازدواج او در سال 2019 پیچید – او گفت که “با مردی که دوستش دارم ازدواج کرد” اما جزئیات را خصوصی نگه داشت. جنجال اخیر در X (توئیتر) شامل اتهامات سیاسی است: برخی پست ها او را به حمایت از گروه های مقاومت متهم می کنند، در حالی که برخی دیگر از آهنگ های او دفاع می کنند. مثلاً در فوریه 2025، پستی او را «کافر» نامید، اما ماجده در پاسخ گفت: «به خدای خود ایمان دارم، اما به آزادی بیشتر».
مژده جمال زاده فراتر از یک خواننده، یک الهام است. در دنیایی که زنان افغان ساکت هستند، فریاد می زند. در اکتبر 2025، در پست X، او درباره جایزه تورنتو نوشت: “این برای هر زنی است که رویا می بیند.” آیا آلبوم جدید او مرزهای بیشتری را خواهد شکست؟ ماژده می گوید: هنر پلی است برای آزادی.