به گزارش یک فوریت صدا و سیما به عنوان رسانه ملی فرهنگ سازی را یکی از رسالت های خود می داند و با تولید برنامه های مختلف سعی در اثبات این مقوله دارد، اما دویدن روی تردمیل رسانه ملی حداقل در آن به وضوح مشهود است. یکی از برنامه هایش
اگرچه صاحب نظران حوزه های مختلف فقر اطلاعاتی و کم مطالعه مردم ایران را یکی از مشکلات جدی می دانند، اما حداقل در برنامه ریزی صحیح این دغدغه و ترغیب مردم به مطالعه حتی یک صفحه از کتاب، برنامه ای مانند کتاب شد. ” موفق و محبوب نبوده است.
موضوع کم خوانی در بین ایرانیان در شرایطی مطرح می شود که معرفی آثار نویسندگان، ترجمه آثار ادبیات جهان، حمایت از نویسندگان و از همه مهمتر معرفی مطالبی که باید خوانده شود در این برنامه جایی ندارد.
استفاده از کارشناسان لباس غیر مرتبط با کتاب
در بخشی از داستان با استفاده از چهار کارشناس داستان های مختلفی نقد می شود که بخشی از آن در قالب نمایش روی صحنه اجرا می شود.
اما منتقدان و کارشناسان این برنامه چه کسانی هستند؟ جواد خیابانی گزارشگر فوتبال، سعید عزیزی روانشناس و مشاور خانواده، سماح مازنر پزشک و جراح لبنانی و پری پورسکوتی قصه گو از ابتدا تا انتها و در تمامی قسمت ها به عنوان کارشناس این برنامه حضور دارند. اجرای این برنامه نیز بر عهده سید بشیر حسینی است که با اجرای یکنواخت خود جز معرفی مهمانان و کارشناسان بخش های مختلف نمی تواند تاثیری داشته باشد.
در عین حال معرفی کتاب ها و به ویژه آثار فاخر ادبیات جهان در سطح پایین و با بیان احساسات و نظرات شخصی، فضای برنامه را به سمت چیستان و بازی های گروه سنی کودک و نوجوان سوق می دهد. به جای استفاده از ظرفیت منتقدان ادبی، تحلیل تطبیقی و مقایسه آثار ادبی ایران و جهان، نهایت بیان نظرات در چیستانبافی در مورد نام شخصیتی است که داستانش نمایش داده می شود. گویی این تلاش مکرر در همه قسمت ها فقط برای افزایش کلیک ها برای پاسخ به سوال چهارگزینه ای برنامه است. سوال چهارگزینه ای که مخاطب را به مسابقه دعوت می کند و پاسخ آن کاملا واضح است و در صورت وجود ابهام توسط کارشناسان رفع می شود تا مخاطبانی که فکر می کنند جواب را می دانند برای برنامه پیامک ارسال کنند.
بی توجهی به حجم عظیمی از کتاب های فاخر تولید داخل
مهمانان نیز در کنار کارشناسان برنامه، سلیقه محدود تهیه کننده را تداعی می کنند. گرایش های رایج در بخش کوچکی از داستان های انتخابی، همه نظرات مهمان هستند. میهمانان که اغلب نویسنده هایی هستند که کتاب های خود را معرفی می کنند، زمین تا آسمان با ذائقه عمومی جامعه فرق می کنند. برخی از میهمانان، فعالان و نیروهای صدا و سیما هستند که این روزها در برنامه های مختلف جلوی مخاطبان می ایستند و گویی نقشی جز پرکردن صحنه ندارند.
اما چرا داستان قادر به ترویج کتابخوانی در بین مردم نیست؟
ذائقه جامعه در برنامه دیده نشده است
کافی است نگاهی به انتخاب های جامعه در مقوله کتاب بیندازیم تا متوجه شویم صدا و سیما اگرچه در راستای اهداف متعالی برنامه می سازند، اما با ذائقه مردم فاصله نجومی دارند.
در برنامه داستان نه تنها نامی از نویسندگان معروف و محبوب کلاسیک و معاصر برده نمی شود، بلکه معرفی ادبیات کلاسیک به مولوی و حافظ و ادبیات معاصر نیز به چند نویسنده محدود می شود.
در ضمن این برنامه هیچ اشاره ای به گرایش های جدید مطالعاتی جوانان و نوجوانان ندارد. برنامه ای برای استفاده از ظرفیت کارشناسان فرهنگی و فعالان بازار نشر و کتاب ندارد. فکری برای افزایش مطالعه و کاهش مصرف فضای مجازی ندارد و از همه مهمتر مسائلی را که این روزها مردم دنبال می کنند مطرح نمی کند. این قطع ارتباط باعث شده است که داستان رزومه ای از سد و سما برای سید و سما باشد.
بر اساس آخرین بررسی ها از مصرف فرهنگی کشور، سرانه مطالعه هر ایرانی از 2 تا 120 دقیقه در روز است. در این آمار خواندن کتاب های درسی، ادعیه دینی و خواندن قرآن نیز محاسبه شده است.
بر این اساس وضعیت تحصیل در جامعه ناچیز است اما صدا و سیما با امکانات وسیع و طولانی خود بر نگاه سنتی خود تاکید دارد.