پیش از صحبت درباره راهکارهای درمان آبریزش بینی بعد از ترک اعتیاد بهتر است، عوامل و علل ایجاد آن را بررسی کنیم، تا سپس راهکاری مناسب را برگزینیم.
چرا آبریزش بینی بعد از ترک اعتیاد رخ می‌دهد؟
افرادی که پس از سال ها مصرف مواد مخدر، به ویژه مواد محرک و مخدرهای افیونی مانند هروئین و متادون، تصمیم به ترک می گیرند، ممکن است در روزها و هفته های اول با علائم متعددی رو به رو شوند. یکی از شایع ترین علائم ترک، آبریزش بینی است که می تواند باعث ناراحتی فرد و حتی وسوسه بازگشت به مصرف شود.
این عارضه معمولاً به دلیل تغییرات ناگهانی در سیستم عصبی و تنظیمات بدن ایجاد می شود. در دوران مصرف مواد، سیستم عصبی بدن به حضور این مواد عادت می کند و پس از ترک، بدن برای بازگشت به تعادل طبیعی، واکنش هایی مانند افزایش ترشحات بینی، سردرد و تغییرات در عملکرد غدد مخاطی نشان می دهد. در این مقاله، به بررسی علل این مشکل، مدت زمان بروز آن و راهکارهای مؤثر برای درمان آبریزش بینی بعد از ترک اعتیاد خواهیم پرداخت.
دلایل اصلی آبریزش بینی پس از ترک اعتیاد
به طور معمول دانستن علل و ریشه مسائل و مشکلات، موجب می شود که راحت تر و بهتر بتوان آنها را حل نمود. در ادامه اصلی ترین دلایل آبریزش بینی پس از ترک اعتیاد را بر می شمریم:
بازسازی سیستم عصبی و تنظیمات بدن
مصرف مواد مخدر باعث تغییرات گسترده در سیستم عصبی خود مختار می شود. این تغییرات، بر عملکرد غدد ترشحی نیز تأثیر گذاشته و پس از قطع مصرف، بدن برای بازیابی تعادل خود واکنش های متفاوتی مانند افزایش ترشحات بینی نشان می دهد.
سم زدایی طبیعی بدن
بدن انسان به طور طبیعی برای دفع سموم باقیمانده از مصرف مواد، فرآیندهایی مانند تعریق، افزایش ترشحات مخاطی و تغییرات در عملکرد کلیه ها و کبد را فعال می کند. آبریزش بینی یکی از راه هایی است که بدن برای پاکسازی خود به کار می گیرد.
کاهش سطح اندورفین و سروتونین
در دوران مصرف، سطح هورمون های شادی آور مانند اندورفین و سروتونین در مغز افزایش می یابد. پس از ترک، سطح این مواد کاهش پیدا کرده و بدن دچار یک سری واکنش های فیزیکی از جمله افزایش حساسیت به آلرژن ها و تحریک پذیری مخاط بینی می شود.
واکنش بدن به تغییرات ناگهانی دما و محیط
پس از ترک اعتیاد، سیستم ایمنی بدن ممکن است نسبت به تغییرات محیطی حساس تر شود. قرار گرفتن در معرض هوای سرد یا گرد و غبار می تواند منجر به آبریزش شدید بینی شود.
آبریزش بینی بعد از ترک اعتیاد چقدر طول می کشد؟
مدت زمان این عارضه در افراد مختلف، متفاوت است. اما به طور کلی، آبریزش بینی در هفته اول ترک به اوج خود می رسد و در طی ۲ تا ۴ هفته بعد، به تدریج کاهش می یابد. در برخی موارد، افرادی که دچار ترک طولانی مدت هستند یا به متادون وابستگی داشته اند، ممکن است تا چند ماه پس از ترک نیز با این مشکل دست و پنجه نرم کنند.
در صورتی که این وضعیت بیش از ۶ ماه ادامه داشته باشد یا همراه با علائمی مانند تنگی نفس، تب یا سرفه های مزمن باشد، بهتر است فرد به پزشک مراجعه کند تا از عدم وجود عفونت های تنفسی یا مشکلات سینوسی اطمینان حاصل شود.
روش های درمان آبریزش بینی بعد از ترک اعتیاد
درمان آبریزش بینی بعد از ترک اعتیاد به دو روش پزشکی و خانگی تقسیم می شود، که قطعا روش پزشکی، مطمئن تر و اصولی تر است، به ویژه در مواردی که آبریزش بینی مدت زمان زیادی طول کشیده باشد. در ادامه جزئیات هر دو روش را بیان کرده ایم.
اگر هم به تازگی قصد ترک اعتیاد را دارید، میتوانید از راه های مختلفی اینکار را انجام دهید. یکی از این راهکار ها کمپ ترک اعتیاد است و یکی از بهترین مراکز ترک اعتیاد موسسه ندای امید بیداری است. با مشاورین این مرکز تماس بگیرید تا به شما در این مسیر کمک کنند.
درمان های پزشکی و دارویی
مصرف آنتی هیستامین ها: داروهایی مانند لوراتادین، فکسوفنادین و کلرفنیرامین می توانند آبریزش بینی را کاهش دهند. این داروها با مهار اثرات هیستامین، ترشحات بینی را کنترل می کنند و باعث بهبود تنفس می شوند.
اسپری های بینی ضداحتقان: اسپری هایی مانند اکسی متازولین و فنیل افرین برای کاهش التهاب مخاط بینی و کاهش ترشحات به کار می روند. با این حال، استفاده از این اسپری ها نباید بیش از ۳ تا ۵ روز ادامه داشته باشد، زیرا ممکن است باعث وابستگی و تحریک مخاط بینی شود.
مصرف مکمل های زینک و ویتامین C: این مواد به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و روند بهبود را تسریع می کنند. همچنین، زینک و ویتامین C می توانند مقاومت بدن را در برابر عفونت های تنفسی افزایش دهند.
مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی(NSAIDs): داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می توانند التهاب سینوس ها را کاهش داده و به تسکین علائم کمک کنند.
روش های خانگی و طبیعی برای کاهش آبریزش بینی
بخور آب گرم با گیاهان دارویی: استنشاق بخار آب گرم همراه با اکالیپتوس، بابونه یا نعناع می تواند به کاهش التهاب و ترشحات بینی کمک کند. این روش، علاوه بر پاکسازی مجاری تنفسی، آرامش بخش نیز است.
شست و شوی بینی با محلول آب و نمک (نِتای پات): استفاده از محلول آب و نمک برای شست و شوی بینی، به حذف مخاط اضافی و باز کردن راه های هوایی کمک می کند. این روش به ویژه برای کسانی که دچار تحریک مزمن مخاط بینی هستند، توصیه می شود.
مصرف مایعات گرم و دمنوش های گیاهی: چای زنجبیل، دمنوش آویشن، بابونه و چای سبز به دلیل خاصیت ضدالتهابی خود، می توانند در کاهش آبریزش بینی مؤثر باشند.
مصرف عسل و لیمو: ترکیب عسل طبیعی و آب لیمو به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و التهاب گلو و بینی را کاهش می دهد.
قرار گرفتن در محیط مرطوب: هوای خشک می تواند باعث تحریک بیشتر مخاط بینی شود. استفاده از دستگاه های بخور یا قرار دادن یک کاسه آب در نزدیکی منبع گرمایش، به مرطوب نگه داشتن هوای اتاق کمک می کند.
چگونه از بازگشت علائم جلوگیری کنیم؟
تقویت سیستم ایمنی با تغذیه مناسب: مصرف مواد مغذی مانند میوه ها، سبزیجات و پروتئین های سالم به بدن در بازیابی سریع تر کمک می کند.
اجتناب از مصرف الکل و سیگار: این مواد باعث تحریک بیشتر مخاط بینی شده و روند بهبودی را کند می کنند.
خواب کافی و استراحت مناسب: بدن در هنگام خواب، فرآیند بازسازی و ترمیم را انجام می دهد. کمبود خواب می تواند علائم ترک را تشدید کند.
ورزش منظم: فعالیت بدنی سبک مانند پیاده روی و یوگا به بهبود جریان خون و کاهش علائم جسمی ترک اعتیاد کمک می کند.
آبریزش بینی پس از ترک اعتیاد اگرچه ناخوشایند است اما بهرحال یک مرحله طبیعی است، و بخشی از روند پاک سازی و بازسازی بدن محسوب می شود. این عارضه معمولاً طی چند هفته کاهش می یابد، اما روش های درمانی مانند استفاده از داروهای آنتی هیستامین، بخورهای گیاهی، مصرف مایعات گرم و رعایت سبک زندگی سالم، می توانند این فرآیند را تسریع کنند.
در صورتی که آبریزش بینی بیش از چند ماه ادامه داشته باشد یا با علائمی مانند تب، سرفه های شدید و عفونت همراه باشد، لازم است فرد با پزشک مشورت کند تا مشکلات احتمالی دیگر بررسی شوند.