احمد مسجدجامعی با تاکید بر اینکه کتابفروشی های محله در دوران معاصر نیز می توانند به فعالیت خود ادامه دهند، تصریح کرد: کتابفروشی ها با نسل جدیدی از مدیران و ایده های جدید به روز شدند و احیا شدند، در حالی که گاه فرزندان کتابفروشی های قدیمی هستند. برای روشن شدن این موضوع با مثال قهوه خانه ها موضوع را توضیح می دهم. زمانی بود که مردم در کافی شاپ ها می نشستند و صحبت می کردند. شاهنامه خوانی، پرده خوانی و برنامه های دیگر داشتند. کافه های کتاب این روزها نقش کافی شاپ ها را دارند با این تفاوت که در کافه کتاب تعداد مردان به اندازه زنان است.
این پژوهشگر به برگزاری شب های شعرخوانی، قصه خوانی و معرفی کتاب در کافه کتاب اشاره کرد و ادامه داد: مردم در کافه ها می نشینند و چای و قهوه می نوشند. و از کتابها و شعرهایی که خوانده اند یا فیلم هایی که دیده اند و آهنگ هایی که شنیده اند به یکدیگر اطلاع می دهند. آنها به درک مشترکی از روابط و زندگی نزدیک می شوند و در واقع نوعی تفاهم در این فرآیند شکل می گیرد.
وی ادامه داد: کارکردهای جایگزین با توجه به نیاز امروز مردم به کتابفروشی اضافه شده و برخی کارکردها در آن به روز شده است. اما اصل موضوع برقراری ارتباط عاطفی، محبت متقابل، جریان زندگی روزمره و تفاهم مشترک حاصل این جلسات در کتابفروشی ها و کافه های کتاب است.
به گفته وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی، محله ها در گذشته افقی بودند، این روزها محله ها عمودی شده اند، هر کدام از برج ها را می توان محله ای دانست. قهوه خانه ها جای خود را به کافه ها داده اند. کتابفروشی محله نقش و کارکرد خود را متفاوت از کتابفروشی ها و ناشران بزرگی که کتابفروشی دارند حفظ کرده است. در گذشته کتابفروشی ها پاتوق افراد برجسته علمی و فرهنگی بودند، اما کافه های کتاب مانند قهوه خانه ها همه اقشار به ویژه جوانان را فرا می خواند.
مسجد جامعی با اشاره به اینکه کتابفروشی های محلی در نقش های محلی خود ارتباط عاطفی را ترویج می کنند، گفت: کتابفروشی های محله در بحبوحه تحول جایگاه خود را حفظ کرده اند و شکل گیری کافه کتاب محصول همین نگاه است. کتابفروشی های قدیمی لوازم التحریر، لوازم هنری و کتاب های درسی می فروختند. در این سال ها متأسفانه دولت فروش کتاب های درسی مدارس را برعهده گرفته است و این سیاست متمرکزسازی به نفع جامعه کتابخوان نیست.
به گفته وی، در کتابفروشی های محله، افرادی که کتاب می خواهند همیشه از کتابفروشی محل سفارش می دهند و حتی اگر آن کتابفروشی کتاب مورد نظر را نداشته باشد، ظرف چند روز در اختیار مخاطبان قرار می گیرد.
رئیس سابق شورای اسلامی شهر تهران کتابفروشی های محلی را فرصتی برای برگزاری گردهمایی های فرهنگی حتی به صورت مجازی معرفی کرد و ادامه داد: از این منظر نقش کتابفروشی های محله بیش از یک کتابفروشی مورد توجه قرار می گیرد. کتابفروشی ها می توانند به عنوان یک عنصر فراموش شده در مناسبات شهری جایگاه والایی داشته باشند و تاکید ما در این موضوعات بر کتابفروشی هاست، البته برخی ناشران کتاب فروش هستند.
وی درباره تاثیر فروش اینترنتی کتاب بر بقای کتابفروشی ها توضیح داد: فعالیت کتابفروشان در فضای مجازی امری اجتناب ناپذیر است و در برخی موارد فضای مجازی نه تنها به کتابفروشان آسیب وارد کرده، بلکه موجب رونق کتابفروشی ها نیز شده است. بازار و تشکیل گروه های کتابخوان در فضای مجازی. روزگاری حروفچینی برای کتاب انجام می شد و حالا هرکس کتاب خودش را تایپ می کند و برای چاپ می فرستد. این نوع تحولات اجتناب ناپذیر است و ما باید این تحولات را بپذیریم زیرا مکمل یکدیگر هستند. به همین دلیل گفتم کتابفروشی ها در دوره جدید شکل جدیدی پیدا می کنند. در این تور کتاب دیدیم که بسیاری از کتابفروشان گروه هایی از مشتریان را تشکیل می دهند و از طریق این فضای مجازی نه تنها با ناشران، بلکه با نویسندگان و منتقدان نیز ارتباط و گفتگو دارند.