امید محمدی; بازار: بحران تامین قطعات و لوازم یدکی خودروهای وارداتی دلیل اصلی کاهش تمایل مشتریان به خرید این محصولات است. هشدار کارشناسان و فعالان بازار خودرو در چند ماه اخیر مبنی بر عدم تامین قطعات و تقویت خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی تغییری در نگرش متولیان و سیاست گذاران بازار خودرو نداشته است. وزارت امنیت ارز مناسبی برای واردات قطعات این خودروها اختصاص نداده است، همه این شرایط نگرانی مشتریان و فعالان بازار خودرو را تشدید کرده است. به همین منظور برای بررسی وضعیت قطعات و واردات خودروهای خارجی با «جواد میرآفتابی» کارشناس صنعت خودرو به گفت وگو نشستیم:
متاسفانه شرکت های واردکننده نگاه خوبی به خدمات پس از فروش و تامین قطعات ندارند
* با توجه به اینکه چندین شرکت اقدام به واردات برند تویوتا و حتی یک مدل خاص کردند، مشکل تامین قطعات آنها چه زمانی اصلاح می شود؟
تامین قطعات و خدمات پس از فروش بسیاری از خودروهای وارداتی همچنان بزرگترین چالش است، زیرا اکثر واردکنندگان خودرو تجربه خودرو ندارند و تنها تاجر هستند. شاید بیش از 6000 دستگاه تویوتا به کشور وارد شده است که واردکنندگان برای ارائه خدمات پس از فروش با ماهان صنعت پارس، نماینده قدیمی تویوتا در زمینه خدمات پس از فروش قرارداد امضا کردند. متاسفانه شرکت های واردکننده نگاه خوبی به خدمات پس از فروش و تامین قطعات ندارند.
* در بازار خودرو به نظر می رسد قیمت خودروهای وارداتی نتوانسته قیمت خودروهای خارجی را در بازار کاهش دهد، نظر شما در این باره چیست؟
در بازار فعلی خودرو، نیسان سلفی بین 3 میلیارد و 700 میلیون تومان تا 4 میلیارد تومان قیمت دارد. این خودرو مدل 2024 با جدیدترین فناوری نیسان وارد کشور شده است اما از سوی دیگر یک خودروی کیا اپتیما مدل 2017 یا 2018 در کشور 4 میلیارد و 300 میلیون تومان قیمت دارد. دلیل این تفاوت قیمت خودروی صفر کیلومتر ژاپنی با محصول کره ای کارکرده تنها «عدم اعتماد مشتری و عدم اطمینان در تامین قطعات» است. مشتریان خودروهای خارجی اغلب برای تردد خارج از شهر به خودروی خود اطمینان ندارند، زیرا مجموعه ای برای ارائه خدمات در صورت خرابی وجود ندارد. خودروهای بی ام و 730 با مدل 2017 که در بازار کشور حدود 16 میلیارد تومان قیمت دارد در چین تولید می شود. محصولات X4 یا X5 این برند که در داخل کشور عرضه می شوند در آمریکا تولید شده اند، بنابراین باید تفکر چینی بودن خودروهای وارداتی تغییر کند.
* خودروهای برقی وارداتی به بازار کشور رسیده است، وضعیت خدمات پس از فروش این خودروها چگونه است؟
در مورد واردات و فناوری خودروهای برقی تبلیغات زیادی صورت گرفته است، اما در اینجا باید از متولیان و مسئولان پرسید که چه تعداد پست یا نمایندگی خدمات پس از فروش برای این محصولات ایجاد شده است؟ گروه صنعتی ایران خودرو عرضه کننده خودروهای لونا به عنوان بزرگترین خودروساز کشور، چند نمایندگی را برای ارائه خدمات به این محصولات تجهیز کرده است؟ تعمیرات خودروهای برقی در دنیا با تمام استانداردها و با استفاده از تجهیزات جدید روزانه 40 نفر را به کام مرگ می کشاند. در کشور ما که هنوز تکنسین های تعمیر خودروهای برقی آموزش ندیده اند، روند عیب یابی و تعمیرات را چگونه باید انجام دهند؟
* گفته می شود خودروهای وارداتی چینی وارد بازار کشور شدند، نظر شما در این مورد چیست؟
آئودی، فولکس واگن، تویوتا، هوندا و دیگر برندهایی که وارد کشور شدند «مونتاژ» چینی هستند که از امارات یا دیگر کشورهای همسایه وارد بازار داخلی شدند. در گذشته ای نه چندان دور اگر قرار بود محصولی وارد بازار خودروی داخلی شود، نیروهای فنی کشور برای آموزش فرآیند تعمیر به خارج از کشور اعزام می شدند و یا تکنسین های خودروسازان خارجی برای جابجایی به کشور می آمدند. دانش تعمیر اگر برندهای کیا و هیوندای در کشور بسیار محبوب هستند دلیل آن ارائه خدمات پس از فروش و قطعات موجود به مشتریان در گذشته بوده است. در خصوص واردات تویوتا کرولا و نیسان سیلفی توسط چند شرکت به کشور به جز نامی خودرو، چند تکنسین تعمیر برای این محصولات وجود دارد؟ حالا این ماشین های صفر کیلومتر می روند به بازار و گویا 2 سال نیاز به تعمیر ندارند، پس مالکان چه باید بکنند؟
صنعت خودرو که تیراژ چند هزار دستگاهی در سال برای محصولات مونتاژی دارد، ماهیانه 2 تا 3 میلیارد تومان برای «خواب خودرو» پرداخت می کند.
* آیا برای تامین قطعات خودروهای مونتاژ چینی در کشور چالش وجود دارد؟
بله، یک شرکت بزرگ مونتاژ خودرو علیرغم عرضه 3 سال محصول جدید خود، همچنان در تامین فیلتر روغن موتور با چالش مواجه است. خودروساز دیگری که تیراژ چند هزار دستگاهی در سال برای محصولات مونتاژی دارد، ماهیانه 2 تا 3 میلیارد تومان برای «خوبان خودرو» می پردازد. اگر لامپ یکی از محصولات این خودروساز نیاز به تعویض داشته باشد، تامین قطعه 3 ماه زمان می برد. نکته قابل توجه این است که مشتریان مطلع با شکایت به وزارت حریم خصوصی مبنی بر دریافت خواب خودرو، آن هزینه را دریافت کردند. اگر همه مشتریان بخواهند برای این موضوع به وزارت حریم خصوصی مراجعه کنند، خودروساز و مونتاژکننده ورشکست می شود.
در حال حاضر خودروسازان برای تامین قطعات یدکی محصولات خود ناچار به “برچیدن (خروج قطعات از خودرو) خودروهای صفر کیلومتری هستند تا پاسخگوی شبکه خدمات پس از فروش باشند.
* چرا تامین قطعات در کشور برای خودروسازان و واردکنندگان چالش است؟
تخصیص و تامین ارز برای واردات قطعات خودرو به خودروسازان یا واردکنندگان کافی نیست، در حال حاضر خودروسازان برای تامین قطعات یدکی محصولات خود ناچارند خودروهای صفر کیلومتر را “خرد (خرد کردن) قطعات خودرو” کنند. جهت پاسخگویی به شبکه خدمات پس از فروش. آنها در حال فروش هستند.