جریان انیمیشن های سینمایی از دهه 90 شکل جدیدی به خود گرفت، آغاز این مسیر انیمیشن «شاهزاده روم» به کارگردانی هادی محمدیان و تهیه کنندگی حامد جعفری بود، فیلمی که بیش از 4.6 میلیارد تومان فروش داشت و قابلیت ها را افزایش داد. از این نوع سینما برای مدیران فاش شد.
در ادامه انیمیشن هایی چون «بنیامین»، «فیلشاه»، «لوپتو»، «بچه باهوش» و «پسر دلفین» توانستند حضوری قدرتمند در چرخه اکران داشته باشند تا بار دیگر این واقعیت را نشان دهند که ضمانت فروش صرف است. تضمین شده فیلم های کمدی نیست.
این روزها اما انیمیشن «بابای قهرمان» که توسط حسین صفارزادگان و میشم حسینی به عنوان کارگردان و محمدمهدی مشکوری به عنوان تهیه کننده ساخته شده، در حال اکران است و نکته مهم آن فروش 5 میلیاردی آن تنها در یک چهار روز است. و 700 میلیون تومان در گیشه قرار گرفت و از «تگزاس 3» پیشی گرفت.
در ادامه این موضوع، اهمیت انیمه در سینمای ایران و جایگاه کنونی آن، با امیرحسین علم الهادی، منتقد و کارشناس سینما گفت وگو کرده ایم که در ادامه می خوانید.
فکر می کنید انیمیشن جایگاه خود را در سینمای ایران به دست آورده است؟
فکر می کنم حدود سه سال است که انیمیشن توانسته در سینمای ایران جای خود را باز کند که یک حرکت رو به جلو است اما به نظر می رسد هنوز تعداد انیمیشن ها کم است. نکته اصلی این است که انیمیشن کلید سینمای کودک در تمام دنیا بوده است.
چرا بیشتر انیمیشن ها در اختیار نهادهای دولتی هستند؟
مهم ترین مسئله در بحث انیمیشن این است که هر دقیقه انیمیشن بین 500 تا 700 میلیون تومان هزینه دارد، برای یک فیلم 100 دقیقه ای باید حدود 80 میلیارد تومان هزینه کرد. این به این دلیل است که ساخت یک انیمیشن حداقل دو سال زمان می برد و این داستان برای بخش خصوصی با اگرهایی مواجه است، به همین دلیل عمدتاً موسسات یا بخش خصوصی که توانایی جذب سرمایه را دارند، می روند. به سمت ساخت انیمیشن
قابل تقدیر است که نهادها از این بخش حمایت می کنند، اما بخش خصوصی معمولاً چنین هزینه هایی را پرداخت نمی کند، زیرا تقریباً پس از دو سال برگشت پول بسیار دشوار است.
چقدر بحث فروش با تعامل با بخش بین المللی بهبود می یابد؟
من همچنان معتقدم سینمای ایران برای بقا چاره ای جز تفکر و تعامل با بازار بین المللی ندارد، مثل همه صنایع تا زمانی که مسائل سیاست خارجی ما حل نشود، سینمای ایران نمی تواند قدرتمندتر وارد بازارهای خارجی شود.
البته در این میان تلاش هایی صورت گرفته است، مثلاً «بچه باهوش»، «پسر دلفین» و همین «بابای کهرمان» نمایش های خارج از کشور داشتند که البته سازندگان باید در این زمینه توضیح دهند که اکران بین المللی تا چه حد بوده است. توانستند پول را برگردانند. باز هم به نکته اول اشاره می کنم که اگر قرار است در حوزه انیمیشن تاثیرگذار باشیم در گام اول باید با بازارهای جهانی تعامل داشته باشیم و در گام دوم این نکته را فراموش نکنیم که اکثر سازندگان انیمیشن بازارهای جهانی مانند امارات، قطر، عمان و ترکیه را به سمت خود جذب می کنند و متاسفانه شاهد مهاجرت گسترده تکنسین های این بخش و فعالان متخصص در این حوزه هستیم. اگر این بخش مهاجرت نکند ترجیح می دهند کار را با دلار انجام دهند نه با ریال.
انیمیشن «بابایی قهرمان» یک هفته است که اکران شده و در این مدت در رتبه دوم گیشه قرار گرفته است. آیا این نشان می دهد که سینما برای رونق به انیمیشن نیاز دارد؟
حتی اگر به سینمای آمریکا هم نگاه کنید متوجه می شوید که وقتی به بن بست می رسد انیمیشن برای او راه خروجی است چون سینما می تواند خانواده ها را وارد سینما کند. وقتی بچه ای تصمیم می گیرد به سینما برود، به جای یک نفر، سه چهار نفر به سینما می روند. تبدیل به سینما شوند و این نشان می دهد که سرمایه گذاری در حوزه انیمیشن می تواند بسیار موثر باشد اما در این زمینه موانع جدی وجود دارد.
موضوع این مشکلات چیست؟
یکی از مهمترین مسائل هزینه بالای تولید است، بخش دوم جذب متخصصان در بخش بازار بین المللی است، موضوع دوم عدم وجود سرمایه گذار مناسب برای این بخش است، اما دلایل عمده دیگری نیز وجود دارد.