امید محمدی; بازار گروه خودرو: در ماه های اخیر، بازار لوازم یدکی خودرو به جای اینکه تحت تاثیر افزایش قیمت های رسمی باشد، تحت تاثیر رکود تورمی عمیق و بی ثباتی نرخ ارز بوده است. وضعیتی که فعالان این حوزه از آن با عنوان «قمار اقتصادی» یاد می کنند. در شرایطی که بخش قابل توجهی از مواد اولیه و قطعات مورد نیاز این صنعت وابسته به واردات است، نوسانات شدید ارز، سیستم های متعدد، بروکراسی پیچیده اداری و بی برنامگی فشار مضاعفی را بر تجار و تولیدکنندگان وارد کرده است. از سوی دیگر چالش تامین قطعات خودروهای مونتاژی، سوء استفاده برخی تعمیرگاه ها و ضعف نظارت نیز نگرانی مصرف کنندگان را افزایش داده است، از این رو برای بررسی وضعیت بازار لوازم یدکی خودرو با سیداحمد حسینی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی و ماشین آلات خودرو تهران گفت وگو کرده ایم.
* با توجه به نوسانات نرخ ارز به ویژه در روزهای اخیر نگرانی هایی در خصوص افزایش قیمت لوازم یدکی وجود دارد. آیا باید منتظر گران شدن قطعات باشیم یا رکود بازار مانع از افزایش قیمت شده است؟
آنچه امروز بازار لوازم یدکی با آن مواجه است، رکود تورمی بسیار شدید است. اگرچه بیش از 70 درصد محصولات نهایی یا مواد اولیه ما وابسته به واردات است، اما به دلیل شرایط رکودی بازار، افزایش نرخ ارز مستقیماً در قیمت ها خود را نشان نداده است. در بسیاری از موارد، شرکای ما حتی قطعات را با قیمت کامل یا گاهی کمتر از قیمت کامل ارائه می دهند. زیرا برای انجام تعهدات مالی خود مجبور به فروش هستند. متأسفانه بارها این فروش ها با ضرر انجام می شود.
* برخی از مصرف کنندگان افزایش قیمت اقلام در بازار خرده فروشی را نشانه گرانی قطعات یدکی می دانند، نظر شما چیست؟
قیمت معیار بازار قطعه ای نیست که به صورت جداگانه به دست مصرف کننده نهایی برسد. معیار ما معاملات عمده فروشی بازار قطعات یدکی است که شرکای ما در آن فعال هستند. چالش هایی که امروزه وجود دارد دقیقاً در این سطح از بازار کلان است. امروزه فعالان بخش خصوصی بیش از هر چیز دیگری از بی ثباتی نرخ ارز رنج می برند. واقعیت این است که هر چه نرخ ارز کمتر و قدرت خرید مردم بیشتر باشد، فروش بیشتر و سود بیشتر است. بنابراین از افزایش قیمت ارز نه تنها سودی نمی بریم بلکه ضرر هم می کنیم.
بدتر از افزایش قیمت، بی ثباتی قیمت است. اگر به یک فعال اقتصادی گفته شود که نرخ ارز مثلاً 100 هزار تومان است و این نرخ 6 ماه یا یک سال ثابت می ماند، می تواند بر اساس آن برنامه ریزی کند.
بدتر از افزایش قیمت، بی ثباتی قیمت است. اگر به یک فعال اقتصادی گفته شود که نرخ ارز مثلاً 100 هزار تومان است و این نرخ 6 ماه یا یک سال ثابت می ماند، می تواند بر این اساس برنامه ریزی کند. اما امروز هیچ یک از همکاران ما و به طور کلی فعالان بخش خصوصی امکان برنامه ریزی کوتاه مدت، میان مدت یا بلند مدت را ندارند. شرایط به گونه ای شده است که اقتصاد به یک قمار تبدیل شده است. ما واقعاً نمی دانیم فردا چه اتفاقی می افتد. این وضعیت هزینه روانی بسیار بالایی را به فعالان بازار تحمیل کرد و همه ما گرفتار این وضعیت شدیم.
در حال حاضر کمبود جدی در زمینه لوازم یدکی نداریم. به جز همان چالش هایی که در حوزه خودروهای مونتاژی وجود داشت و هنوز حل نشده است
* آیا در حال حاضر کمبود لوازم یدکی خودرو در بازار وجود دارد؟
در حال حاضر کمبود جدی در زمینه لوازم یدکی نداریم. به جز همان چالش هایی که در حوزه خودروهای مونتاژی وجود داشت و هنوز حل نشده است. اما اگر این روند ادامه پیدا کند و با این حجم از سیستم و بروکراسی اداری امکان تامین و ترخیص مواد اولیه وجود نداشته باشد، قطعا در آینده ای نه چندان دور با مشکلات جدی مواجه خواهیم شد. تاکید می کنم این مشکلات ربطی به تحریم های خارجی ندارد و عمدتاً ناشی از مسائل داخلی و اداری است.
* بارها به کمبود قطعات خودروهای مونتاژی اشاره کردید، آیا این موضوع از سوی نهادهای مسئول پیگیری شده است؟
ما بارها این موضوع را مطرح کرده ایم، ارتباط ما با خودروسازان مونتاژی برای تامین قطعات متأسفانه رابطه قوی و موثری نیست. این موضوع از طریق وزارت حریم خصوصی و نهادهای ذیربط پیگیری شده است، رسانه ها نیز به کمک آمدند و این موضوع در رسانه ملی بازتاب یافته است. اما متاسفانه تا به امروز هیچ بازخوردی دریافت نکرده ایم که تاثیر محسوسی در بازار داشته باشد.
در برخی موارد تعمیرگاه قطعه ای را که جزء ثانویه است با قیمتی بسیار بالاتر به مشتری عرضه می کند و مشتری را به بهانه اینکه «در صورت نصب قطعه متفاوت، خودرو از گارانتی خارج می شود» یا «اصل نبودن این قطعه» مشتری را می ترساند. در حالی که همان قطعه را خودش از بازار پساب تهیه کرده بود. متاسفانه در این بخش شیطنت هایی وجود دارد
* این شرایط چه تاثیری می تواند در تامین قطعات توسط مالکان خودرو داشته باشد؟
امروز برخی از صاحبان خودروهای مونتاژی برای تهیه قطعات سرگردان شدند. بدتر از آن، برخی تعمیرگاه ها از این فضا سوء استفاده می کنند. در برخی موارد تعمیرگاه قطعه ای را که جزء ثانویه است با قیمتی بسیار بالاتر به مشتری عرضه می کند و مشتری را به بهانه اینکه «در صورت نصب قطعه متفاوت، خودرو از گارانتی خارج می شود» یا «اصل نبودن این قطعه» مشتری را می ترساند. در حالی که همان قطعه را خودش از بازار پساب تهیه کرده بود. متاسفانه در این بخش شیطنت هایی وجود دارد.
* آیا می توان گفت ضعف نظارت باعث گران فروشی در این حوزه شده است؟
بله، متأسفانه نبود نظارت مؤثر باعث شده در برخی موارد شاهد گران فروشی باشیم. وزارت حریم خصوصی یا نهادهای بازرسی یا وارد این موضوع نشده اند یا اگر وارد شده اند این ورود برای اصلاح بازار موثر نبوده است.
* وضعیت تولیدکنندگان داخلی لوازم یدکی را چگونه ارزیابی می کنید؟
تولیدکنندگان داخلی ما واقعاً پای کار ایستادند. بسیاری از آنها فقط برای اینکه چراغ واحدهای تولیدی و میز کارگران خاموش نشود به تولید ادامه دادند. دغدغه اصلی تولیدکنندگان تامین مواد اولیه و وضعیت حامل های انرژی است. اگر مواد اولیه به موقع تامین شود و در حوزه انرژی مشکلی وجود نداشته باشد، قطعا می توانند به تولید ادامه دهند و از این نظر مشکلی وجود نخواهد داشت.