به گزارش ایسنا، در سال 1401 بانک مرکزی به منظور بهبود روند سیاست گذاری، نظارت بهتر و رفع چالش های پولی و ارزی کشور، مرکز مبادلات ارز و طلای ایران را راه اندازی کرد. کشور اقدام به ایجاد ابزار در بازار ارز و طلا در شبکه رسمی تحت نظارت بانک مرکزی، ایجاد مؤسساتی برای انجام معاملات ارز و طلا در شبکه رسمی و ایجاد مرجع رسمی قیمت گذاری در بانک مرکزی کرد. بازار ارز و طلا
در نتیجه این موضوع و به منظور ساماندهی و نظارت بر بازار معاملات شمش طلا که توسط صادرکنندگان متعهد به پرداخت تعهدات ارزی عرضه می شد، در تاریخ 7 دی ماه سال گذشته اولین جلسه حراج شمش طلا در محل ایران برگزار شد. مرکز مبادلات ارزی به منظور جلوگیری از قاچاق و تامین نیازهای صنعت طلا و جواهر برگزار شد.
در همین راستا، علی مقدسی – رئیس اداره بازار طلای مرکز مبادلات طلا و ارز ایران – در گفت وگو با ایسنا، اهداف و زمینه های راه اندازی مزایده شمش طلا توسط بانک مرکزی در بورس طلا و ارز ایران را تشریح کرد. مرکز و گفت: زمانی که مرکز مبادلات با هدف ساماندهی صادرکنندگانی که مجاز به واردات شمش از ارز صادراتی خود بودند، حراج شمش طلا را راه اندازی کرد. این صادرکنندگان قبل از راه اندازی مرکز مبادلات و تالار معاملات شمش طلا تنها با مجوز ترخیص کالا از گمرک به تعهدات صادراتی خود عمل می کردند.
مسیر ورود شمش به کشور مشخص نبود
وی ادامه داد: حالا چه اتفاقی برای شمش وارد شده جای سوال داشت. مشخص نیست که آیا شمش در حال عرضه به بازار است، آیا فروخته می شود یا اینکه ممکن است مسیر را اشتباه به مکان دیگری رفته یا از کشور خارج شده و از طریق واردکننده دیگری دوباره وارد کشور شده است. در این شرایط مسیر ورود شمش به داخل کشور و سرنوشت آن مشخص نبود و مرکز مبادلات به منظور جلوگیری از وقوع این اتفاق با استفاده از دستورالعمل و مجوز اقدام به حراج حضوری شمش طلا در این مرکز کرد. کمیسیون ارز بانک مرکزی
روند عرضه و فروش شمش در مرکز مبادلات چگونه است؟
رئیس اداره بازار طلای مرکز مبادلات ارزی به روند فعلی حراج شمش طلا اشاره کرد و گفت: در حال حاضر صادرکننده ای که مجاز به ثبت سفارش واردات شمش از ارز صادراتی خود است، در راستای تحقق خواسته های خود. تعهد زمانی که شمش از گمرک کردی ترخیص می شود، در این مرحله فرآیند ایفای نقش مرکز مبادلات آغاز می شود. لذا صادرکنندگان مدارک لازم را در قالب (چک لیست) در اختیار مرکز مبادلات قرار می دهند. همچنین مرکز مبادلات به صادرکنندگان معرفی نامه می دهد تا شمش ترخیص شده را به نمایندگی خزانه داری مرکز مبادلات تحویل دهند.
مسیر ورود شمش به کشور و سرنوشت آن مشخص نبود و برای جلوگیری از این اتفاق، مرکز مبادلات با استفاده از دستورالعمل و مجوز کمیسیون ارز بانک مرکزی اقدام به حراج حضوری شمش طلا کرد. در این مرکز مقدسی ادامه داد: در حال حاضر کارگزار خزانه داری مرکز مبادلات، بانک کارگشایی است. زمانی که شمش های طلا با معرفی نامه از مرکز مبادلات به مامور خزانه تحویل می شود، مرحله احراز هویت آغاز می شود. به عبارت دیگر تمامی شمش های تحویلی به خزانه اصالت دارد. در صورتی که شمش ها استاندارد لازم را داشته باشند و اصالت شمش تایید شود، برای هر شمش گواهی اصالت صادر می شود. زمانی که گواهی اصالت آن شمش صادر شد در سالن حراج شمش قرار می گیرد.
وی افزود: شمش طلا با طی مراحل فوق طبق برنامه خود وارد سالن حراج شمش می شود که عموماً در روزهای یکشنبه و سه شنبه جلسات حراج برگزار می شود. در روزهای حراج و عرضه همیشه نماینده ای از تامین کنندگان در مرکز مبادلات و در سالن حراج شمش وجود دارد که به مرکز مبادلات مجوز فروش شمش در سالن حراج شمش را می دهد. این نمایندگی نرخ پایه، قیمت و تعداد شمش را اعلام می کند و مرکز مبادلات بر اساس تاییدیه و مجوز دریافتی از نماینده تامین کننده امکان عرضه و فروش شمش را در جلسه مزایده می دهد.
این مسئول در مرکز مبادلات خاطرنشان کرد: طبق قانون در زمان عرضه و فروش شمش، مرکز مبادلات ظرف مدت 48 ساعت فرآیند تسویه را با عرضه کننده شمش انجام می دهد. هنگامی که تسویه کامل انجام شد، مرکز مبادلات بر اساس آنچه عرضه کننده شمش به مرکز مبادلات ارائه کرده و بر اساس مدارک خاصی که ارائه کرده است، نامه ای به بانک عاملی که عرضه کننده سفارش خود را در آنجا ثبت کرده است ارسال می کند. بنابراین طی این فرآیند و از تاریخی که مرکز مبادلات متولی مزایده حضوری شمش طلا شد، بانکهای عامل دیگر مجاز به تسویه تعهد ارزی صادرکنندگان با استفاده از مجوز ترخیص از گمرک نیستند.
تمام شمش های تحویلی به خزانه داری احراز هویت هستند. در صورتی که شمش ها استاندارد لازم را داشته باشند و اصالت شمش تایید شود، برای هر شمش گواهی اصالت صادر می شود.
تایید اجباری تحویل، عرضه و فروش مرکز مبادلات
مقدسی با اشاره به موضوع تایید اجباری صرافی تصریح کرد: از ابتدای راه اندازی مرکز مبادلات طلا و ارز و آغاز حراج شمش طلا، سند جدید و اجباری به چک لیست و مدارک مورد نیاز اضافه شده است. صادرکننده مکلف به تسویه تعهد ارزی است. «تایید نامه تحویل، عرضه و فروش مرکز مبادلات» است که پس از تحویل، عرضه و فروش شمش طلا در این مرکز توسط مرکز مبادلات به بانک عامل محل ثبت سفارش صادر می شود و در اینجا نقشی که مرکز مبادلات در حال پایان دادن به فرآیند مزایده شمش طلا برای تعهدات ارزی صادرکنندگان است و از این مرحله به بعد بانک عامل متولی تعهدات ارزی صادرکنندگان است.
خریداران شمش چه کسانی هستند؟
رئیس اداره بازار طلای مرکز مبادلات در ادامه به تشریح گروه های خریداران و متقاضیان شمش طلا پرداخت و گفت: خریداران شمش طلا شامل سه گروه هستند و علاوه بر این سه گروه، گروه دیگری (بانک عاملی که دارای تاییدیه بانک مرکزی)، واقع شده است. هر سه گروه اول خریداران عضو اتحادیه و صنف طلا و جواهر هستند. گروه اول تولیدکنندگان مصنوعات طلا، گروه دوم خرده فروشان طلای مذاب و دسته سوم عمده فروشان شمش طلا و هر فردی که مجوز و مدارک رسمی مربوط به سه دسته فوق را ارائه دهد می تواند از پورتال مجوز ملی، به مرکز مبادلات. ، مجاز به ورود به حراج شمش طلا خواهد بود.
از زمانی که مرکز مبادلات متولی حراج حضوری شمش طلا شد، بانک های عامل دیگر مجاز به تسویه تعهد ارزی صادرکنندگان با استفاده از مجوز ترخیص کالا از گمرک نیستند. مقدسی افزود: گروه چهارم که شامل بانک عامل می شود هر بانکی می تواند باشد اما برای شرکت در مزایده شمش طلا داشتن مجوز و تایید بانک مرکزی الزامی است. البته لازم به ذکر است که هر بانکی که از بانک مرکزی مجوز دارد باید برای هر جلسه مزایده و به تعداد مشخص مجوز لازم برای آن مزایده را بگیرد و در هر مزایده ای که شرکت می کند اینطور نیست. می تواند در هر تعداد مزایده شرکت کند. او می خواهد شمش طلا بخرد.
سقف خرید هفتگی شمش طلا
وی به میزان و سقف خرید شمش طلا توسط متقاضیان اشاره کرد و گفت: سقف خرید شمش طلا برای بانک های عامل توسط بانک مرکزی تعیین می شود و برای تمامی خریداران که شامل سه گروه اول می شود، طبق دستورالعمل و دستورالعمل مرکز مبادلات، برای هر یک در هفته تقویمی، هر خریدار می تواند تا 25 عدد شمش طلا از مرکز خریداری کند که 20 عدد آن در تالار اصلی شامل چهار بسته پنج عددی و در حراج خرده شامل می شود. پنج عدد (5 خرید یک پارچه) که در مجموع و در دو تالار معاملات عمده و خرده هر خریدار می تواند 25 عدد شمش طلا را در مرکز مبادلات خریداری کند.
هر بانکی که از بانک مرکزی مجوز دارد باید برای هر جلسه مزایده و به تعداد معین مجوز لازم برای آن مزایده را بگیرد و اینطور نیست که در هر حراجی که می خواهد هر چقدر شمش طلا می خواهد بخرد. در فرآیند تسویه حساب تامین کنندگان و خریداران شرکت می کند
رئیس اداره بازار طلای مرکز مبادلات در پایان به نحوه و فرآیند تسویه حساب بین خریداران و عرضه کنندگان توسط مرکز مبادلاتی اشاره کرد و گفت: خریداران متقاضی شمش طلا برای شرکت در مزایده می توانند وجه تضمین لازم را پرداخت کنند. هر قطعه شمش طلا به مبلغ 350 میلیون تومان به حساب معرفی شده در مرکز مبادلات ارزی واریز شود و در روز حراج در صورت برنده شدن در حراج حداکثر 24 ساعت پس از اتمام مزایده با مرکز مبادلات تسویه حساب کنند. پایان روز کاری روز بعد از حراج؛ به عبارت دیگر مرکز مبادلات تا 24 ساعت بعد (پایان روز کاری پس از حراج) فرآیند تسویه را با خریدار انجام می دهد و تا 48 ساعت بعد (پایان دو کار) با تامین کننده انجام می شود. چند روز پس از حراج).
باید گفت؛ با معامله 203 کیلوگرم شمش طلا در چهل و هفتمین حراج مرکز بورس ایران، حجم کل معاملات این مرکز از 9 تن گذشت. به این ترتیب طی 47 نوبت حراج شمش طلا در مرکز مبادلات ایران، 9052 کیلوگرم شمش به ارزش حدود 40 هزار میلیارد تومان (40 همات) معامله شده است.